Badania pokazują, że istnieją różne sposoby na pozbycie się niechcianych myśli. Istnieje kilka metod i możesz wybrać tę, która najbardziej Ci odpowiada.

Odpuść sobie! Pomyśl o czymś innym. Oczyść głowę! Są to rzeczy, które zwykle mówisz, gdy ktoś analizuje ten sam problem w kółko. Ale które sztuczki działają najlepiej i jak wpływa to na nasz mózg? Naukowcy z University of Colorado w Boulder i University of Texas w Austin zrobili pierwszy krok w kierunku odpowiedzi na te pytania. Połączyli nowy rodzaj obrazowania mózgu z uczeniem maszynowym i po raz pierwszy mogą wyjaśnić, co dzieje się w mózgu, gdy próbujemy powstrzymać nasze myśli. Świadoma strategia działa najlepiej – Widzieliśmy, że musisz świadomie zmusić się do zaprzestania myślenia starymi myślami, jeśli naprawdę chcesz, aby pojawiły się nowe, mówi współautorka Marie Banich, profesor psychologii i neuronauki na University of Colorado. Jej kolega Jarrod Lewis-Peacock, który bada funkcje poznawcze mózgu na Uniwersytecie w Teksasie, opisuje pamięć roboczą mózgu jako rodzaj tablicy, na której możemy tymczasowo „zapisywać” myśli i pomysły, które pomagają nam wykonywać różne zadania. Ale ponieważ może pomieścić tylko trzy lub cztery zagadnienia na raz, musi być stale czyszczona, aby zrobić miejsce na nowe informacje. – Kiedy skończymy z informacjami, które były nam potrzebne, aby np. odpowiedzieć na maila lub rozwiązać problem, musimy się ich pozbyć, aby nie zabierały zasobów umysłowych potrzebnych do kolejnego zadania – wyjaśnia.

Rozmyślanie jest zaraźliwe

Więc jeśli zastanawiasz się nad czymś, może kłótnią lub obraźliwym e-mailem, może to stworzyć negatywny wzorzec, który zabarwi twoje nowe myśli. Takie rozmyślanie jest podstawą wielu problemów ze zdrowiem psychicznym, mówi Marie Banich.

– W zaburzeniu obsesyjno-kompulsywnym mogą pojawić się myśli typu „Zachoruję, jeśli nie umyję rąk ponownie”. W przypadku problemów z lękiem może to być „Samolot się rozbije”.

Aby ocenić, czy naprawdę można pozbyć się określonych myśli i jak to zrobić, naukowcy przeskanowali mózgi 60 osób, patrzących na zdjęcia różnych twarzy, owoców i wydarzeń. Badani zostali poproszeni o zastanowienie się nad każdym obrazem przez cztery sekundy. W międzyczasie stworzono osobiste „podpisy” – obrazy mózgu, które dokładnie pokazywały, jak wyglądał mózg każdego uczestnika, gdy myśleli o każdym indywidualnym obrazie.

Następnie badani albo zastąpili obecną myśl inną (na przykład myśląc o górze zamiast o jabłku), opróżnili głowę ze wszystkich myśli (jak w medytacji) lub odepchnęli myśl, najpierw skupiając się na niej, a następnie świadomie przestając myśleć o tym. W przypadku każdego obrazu naukowcy mogli zobaczyć, jak „podpis” związany z obrazem zanikał.

– To było bardzo ekscytujące, mówi Marie Banich. Jest to pierwsze badanie, które idzie o krok dalej niż tylko zadanie pytania: „Czy było możliwe porzucenie tej myśli?” Tutaj mogliśmy zobaczyć, jak wyglądała aktywność mózgu danej osoby, jaki miał wzorzec myślowy i jak wzorzec stawał się słabszy, gdy myśl znikała.

 

Trzy metody, różne efekty

Okazało się, że różne podejścia – albo wymiana myśli, odrzucenie myśli albo jej odepchnięcie – miały różne skutki. Pierwsze dwa spowodowały szybsze zanikanie podpisu mózgu związanego z konkretnym obrazem. Jednak podpis nie zniknął całkowicie, lecz pozostał jak cień w tle, gdy pojawiły się nowe myśli. Przy trzecim sposobie odepchnięcia myśli dłużej trwało zniknięcie podpisu, ale z drugiej strony zniknął on całkowicie i stworzył więcej przestrzeni dla nowych myśli. – Wniosek jest taki, że jeśli chcesz szybko pozbyć się niechcianej myśli, powinieneś użyć opcji „zamień” lub „opróżnij głowę” – mówi Marie Banich. Ale jeśli chcesz łatwiej zapamiętywać nowe informacje, najlepiej sprawdza się metoda tłumienia.

 

Lepsza nauka i skuteczniejsza terapia

Potrzebne są dalsze badania w tej dziedzinie, ale wyniki sugerują, że na przykład uczniowie mogą odnieść korzyści ze świadomego unikania myślenia o szkolnym przedmiocie, który właśnie mieli, kiedy przechodzą do następnej lekcji ze „świeżą głową”.

Inną strategią jest odłożenie na chwilę pracy, którą wykonujesz, jeśli nie możesz się skupić by pójdziesz dalej.

– Wiele osób uważa, że ​​można rozwiązać problem, jeśli tylko bardziej się nad nim zastanowi, mówi Marie Banich. Jednak badania kliniczne sugerują, że może to prowadzić do „widzenia tunelowego”, co utrudnia myślenie w nowych kierunkach.

 

Jeśli chodzi o psychoterapię lub terapię behawioralną, wyniki pokazują, że najlepiej pozbyć się trudnych wspomnień, najpierw świadomie skupiając się na nich, a następnie je odpychając.

Być może pewnego dnia obrazowanie mózgu może zostać wykorzystane w terapii jako rodzaj kognitywnego lustra, które pomoże pacjentom skuteczniej pozbyć się destrukcyjnych myśli.

„Jeżeli uda nam się zorientować, jak wygląda ich mózg, gdy uda im się odrzucić myśl, możemy skierować ich w stronę strategii, które na nie działają” – mówi Jarrod Lewis-Peacock.

 

 

Źródła:

Kim H, Smolker HR, Smith LL, Banich MT, Lewis-Peacock JA. Changes to information in working memory depend on distinct removal operations. Nat Commun. 2020 Dec 7;11(1):6239.

University of Colorado. Whether it’s 2020 or Baby Shark: Study offers clues on how to stop thinking about it. Pressmeddelande 2020-12-17.