Witamina C, bo o niej mowa – to inaczej kwas askorbinowy. Kojarzona jest zazwyczaj z cytryną i poprawą odporności. 
Jakie są faktyczne właściwości witaminy C w organizmie, jakie są jej źródła i jakie formy suplementów warto przyjmować?

W 2007 r. obalono hipotezę, jakoby witamina C miała być panaceum na przeziębienie. Według badań, które przeprowadzono – przyjmowanie witaminy C w okresie przeziębienia nie skróciło czasu jego trwania ani nie zmniejszyło objawów. Witamina C również nie leczy grypy. Natomiast przyjmowanie witaminy C u sportowców profilaktycznie wpływa na zmniejszanie ryzyka przeziębienia o połowę.

Nie można jednakże zapominać, że witamina C jest niezbędna dla zdrowia człowieka i pełni szereg innych funkcji w organizmie.
Dlatego też powinniśmy dbać o dostarczanie jej prawidłowej ilości do organizmu.

Większość zwierząt posiada zdolność do samodzielnego wytwarzania witaminy C. Wyjątkiem są tutaj ludzie, ale także małpy, świnki morskie, nietoperze, niektóre ryby czy niektóre rasy psów.

Podstawowym źródłem witaminy C dla człowieka jest dieta – i tu dobra wiadomość – zawiera ją większość warzyw i owoców i przy dobrze zbilansowanej diecie teoretycznie nie powinno być problemów z niedoborami. Jednakże wiemy też, że w niektórych przypadkach, jak u palaczy, sportowców, osób intensywnie trenujących, osób żyjących w przewlekłym stresie czy osób z współistniejącymi chorobami – wykorzystywanie tej witaminy zwiększa się, i tym sam wzrasta na nią zapotrzebowanie.

Jakie dokładnie właściwości ma witamina C?

• chroni organizm przed stresem oksydacyjnym
• przyspiesza gojenie się ran
• wzmacnia zęby
• reguluje ciśnienie tętnicze krwi
• uszczelnia naczynia krwionośne
• zwiększa wchłanianie żelaza [informacja ważna zwłaszcza dla wegan]
• spowalnia rozwój zaćmy
• bierze udział w rozpuszczaniu blaszek amyloidowych [odpowiedzialnych za powstawanie choroby Alzherimera]
• jest niezbędna do prawidłowej syntezy kolagenu

Naturalne źródła witaminy C to głównie warzywa i owoce. Warto jednak podkreślić, że zawartość kwasu askorbinowego w tych produktach będzie zróżnicowana. Wpływa na to  między innymi odmiana rośliny, pora roku czy kraj pochodzenia.
Dobre źródła witaminy C to pietruszka, papryka, czarne porzeczki czy truskawki, kiwi, acerola, dzika róża i rokitnik. Bogate w witaminę C są również rośliny kapustne, jak brukselka, brokuły czy kalafior.

Mit lewoskrętności

Jakiś czas temu pojawił się chwyt marketingowy w postaci komunikacji, że tylko witamina C lewoskrętna jest jedynym, naturalnym i skutecznym suplementem diety. Tylko niestety nie ma w tym ani grama prawdy. Witamina C, którą stosujemy, to inaczej kwas L-askorbinowy, jednakże literka L nie ma nic wspólnego z lewoskrętnością.  Literka L oznacza, że witamina C w ma określony kształt (grupa -OH przy przedostatnim atomie węgla leży po lewej stronie).Kwas L-askorbinowy natomiast jest… prawoskrętny. Dotyczy to zjawiska chemicznego jakim jest izomeria optyczna. I, uwaga, nie ma czegoś takiego jak lewoskrętna witamina C!  Warto to zapamiętać.

Warto wiedzieć, że witaminę C w suplementach diety możesz znaleźć pod różnymi nazwami: kwas askorbinowy, kwas L-askorbinowy, witamina C bądź nawet acidum ascorbicum, co jest nazwą łacińską. I, uwaga, wszystkie powyższe nazwy dotyczą tej samej substancji.

W suplementach można znaleźć witaminę C pozyskiwaną naturalnie z roślin oraz syntetyczną. Warto zwrócić uwagę na dodatek bioflawonoidów w preparacie, ponieważ w naturze w takim właśnie towarzystwie występuje kwas L-askorbinowy. Bioflawonoidy przeciwdziałają utlenianiu się tej substancji oraz poprawiają jej wchłanialność. 

Na koniec ciekawostka! Witamina C została wyodrębniona po raz pierwszy z papryki przez węgierskiego biochemika Alberta Szenta -Görgyiego w 1928 r.

Daria Łukowska
Dietetyk kliniczny oraz trener personalny. Ekspert Holistic Polska.
Autorka bloga „Forma na życie” oraz podcasów na kanale „Forma na życie TV”