Szanowny Użytkowniku,

Informujemy, że strona holistic-polska.pl zaktualizowała Politykę Prywatności. Przetwarzamy Twoje dane wyłącznie w sposób konieczny do udzielenia usługi na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f RODO. Pełna treść dokumentu znajduje się > TUTAJ <
Informujemy również, że aby zapewnić jak najlepszą obsługę naszej strony korzystamy z plików cookies. Szanujemy prywatność i przypominamy o możliwości dokonania zmian ustawień dotyczących cookies. Jeśli nie wyrażasz na to zgody możesz wyłączyć obsługę cookies w ustawieniach Twojej przeglądarki.

Kliknij Akceptuję aby przejść do strony.

Chaga – cudowny grzyb? Daria Łukowska, dietetyk kliniczny 15.10.2020

Chaga (Inonotus obliquus) to rodzaj grzyba, który rośnie na korze brzóz, głównie na terenach półkuli północnej – takich jak Europa Północna, Syberia, Rosja, Korea, Północna Kanada i Alaska. Swoim wyglądem przypomina on bardziej ciemną grudkę ziemi czy kępy spalonego węgla drzewnego niż tradycyjnego grzyba. Ma wielkość około 10 do 15 cali, co daje 25 do 38 centymetrów. Jednak łatwo go można odróżnić od zwykłej grudki ziemi dzięki jego pomarańczowej, wewnętrznej tkance.

Chaga jest również znana pod innymi nazwami, takimi jak czarna masa, polipor klinkierowy, polipornik brzozowy, stożek żużlowy czy jałowa zgnilizna pnia (brzozy). Od wieków używana była w tradycyjnej medycynie w Rosji czy w niektórych krajach Europy Północnej – głównie w celu wzmocnienia odporności, leczenia wrzodów czy niektórych infekcji. Grzyb ten stosowany był także w leczeniu cukrzycy, niektórych nowotworów czy chorób serca.

Chaga jest bogata liczne składniki odżywcze, a także w polisacharydy, szczególnie polisacharydy ßeta-glukanowe oraz antyoksydanty, jak kwas betulinowy. Chaga ma gorzki smak podobny do kawy. Jest doskonałym źródłem dysmutazy ponadtlenkowej, która to jest silnym przeciwutleniaczem. Warto wiedzieć, że Chaga jest grzybem o bardzo wysokim ORAC, czyli ma dużą zdolność pochłaniania wolnych rodników tlenowych.

Skrót ORAC pochodzi od angielskiej nazwy Oxygen Radical Absorbance Capacity, co oznacza zdolność pochłaniania reaktywnych form tlenu, czyli wolnych rodników, przez przeciwutleniacze. Inaczej możemy powiedzieć, że ORAC określa pojemność antyutleniającą bądź pojemność antyoksydacyjną w próbkach biologicznych.

Ma to szczególne znaczenie dla zdrowia człowieka, ponieważ stres oksydacyjny odgrywa rolę w powstawaniu i rozwoju chorób przewlekłych, chorób zwyrodnieniowych oraz chorób związanych z procesem starzenia się, a dieta zawierająca dużo produktów o właściwościach przeciwutleniających może skutecznie to niwelować. Tak więc im wyższy ORAC danego produktu, tym wyższe właściwości przeciwutleniające on wykazuje. A Chaga ma wysoki ORAC, wyższy niż owoce dzikiej róży czy miąższ owoców Acai.

Tradycyjnie Chaga była tarta na drobny proszek i parzona jako herbata ziołowa. Obecnie ekstrakt z Chagi jest dostępny nie tylko jako herbata, ale także jako suplement w proszku lub w kapsułkach. Uważa się, że przyjmowanie Chagi z ciepłą lub zimną wodą uwalnia jej właściwości lecznicze.

Naukowcy coraz częściej przyglądają się potencjalnym korzyściom zdrowotnym, które mogą płynąć z grzyba Chaga. Omówmy teraz niektóre z nich.

 

Wzmocnienie odporności

Polisacharydy znajdujące się w grzybie Chaga mają silne właściwości przeciwzapalne i regulujące  odporność. Badania wykazały, że związki w nim zawarte nie atakują bezpośrednio patogenów, ale stymulują organizm do walki z infekcjami. Polisacharydy ß-glukanowe zawarte w Chaga zwiększają produkcję naturalnych komórek NK, tak zwanych Natural Killers, czyli komórek układu odpornościowego odpowiedzialnych za niszczenie nieprawidłowych komórek: uszkodzonych, zainfekowanych przez wirusy lub wewnątrzkomórkowe patogeny, a także komórek nowotworowych.

W badaniu na myszach wyciąg z Chagi zmniejszył stan zapalny i uszkodzenia jelit poprzez hamowanie cytokin prozapalnych, co w praktyce może pomóc w zwalczaniu infekcji i przewlekłych stanów zapalnych w organizmie.


Działanie przeciwnowotworowe.

Jak dotąd kilka badań – co prawda jak na razie na zwierzętach – pokazało, że Chaga może spowalniać rozwój nowotworów i wykazywać działanie przeciwnowotworowe. Oprócz promowania rozwoju komórek NK – przeciwnowotworowe działanie Chaga można przypisać zmienionym mechanizmom biochemicznym, takim jak: hamowanie proliferacji, indukcja zatrzymania cyklu komórkowego, nasilona apoptoza czy regulacja szlaków sygnałowych.

W jednym z badań na myszach suplementy Chaga spowodowały zmniejszenie wielkości guza o 60 %. W innym badaniu, na wyizolowanych, ludzkich komórkach wątroby wyciąg z Chaga zapobiegał rozwojowi nowotworu. Podobne wyniki zaobserwowano w przypadku komórek nowotworowych płuc, piersi, prostaty i okrężnicy.

Uważa się, że działanie przeciwnowotworowe grzybu Chaga jest częściowo spowodowane wysoką zawartością przeciwutleniaczy [wysoki ORAC], które chronią komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. W szczególności Chaga zawiera triterpeny, takie jak kwas betulinowy, które są silnymi antyoksydantami. Badania in vitro pokazały, że wysokie stężenie ekstraktu triterpenowego może pomagać w zabijaniu komórek nowotworowych.

Oczywiście należy pamiętać, że potrzebujemy badań na ludziach, aby wyciągnąć mocne wnioski na temat potencjału przeciwnowotworowego Chaga.


Poprawa parametrów metabolicznych.

Chaga może sprawdzić się również w przypadku różnego rodzaju zaburzeń metabolicznych, jak np. wysoki poziom cukru we krwi, nadciśnienie czy zaburzenia lipidowe. Oczywiście w tych zaburzeniach zawsze na pierwszym miejscu należy wprowadzić zmiany w stylu życia, a dopiero potem ewentualnie dołączyć suplementację uzupełniającą.

Wracając do naszego grzyba – kilka badań na zwierzętach powiązało Chagę z właściwościami obniżającymi poziomu cukru we krwi. Jedno z badań przeprowadzonych na otyłych myszach z cukrzycą wykazało, że ekstrakt Chaga obniżył poziom cukru we krwi i wskaźnik insulinooporności w porównaniu z grupą myszy z cukrzycą, które nie otrzymały tego suplementu. Kolejne badanie – znowu na myszkach – pokazało, że suplementacja Chagą u myszy z cukrzycą doprowadziła do spadku poziomu cukru we krwi o 31% w ciągu trzech tygodni. Biorąc pod uwagę, że to była jedyna zmiana, którą wprowadzono – to naprawdę korzystny wynik.

Tutaj znów nie możemy przenieść tych wyników tak jeden do jednego na człowieka, a badania na ludziach w tym kontekście na dzień dzisiejszy nie zostały jeszcze przeprowadzone. Dlatego nie możemy wyciągnąć wniosków, że Chaga będzie pomocna dla osób z cukrzycą typu drugiego, ale na pewno jest to temat warty uwag.

Co do cholesterolu – ośmiotygodniowe badanie na szczurach z wysokim poziomem cholesterolu pokazało, że ekstrakt z Chagi obniżył poziom cholesterolu LDL, poziom cholesterolu całkowitego i poziom trójglicerydów. W innym badaniu zaobserwowano podobne wyniki, ponadto poza obniżeniem frakcji cholesterolu LDL, podwyższył się poziom frakcji HDL – który jest pożądany i uważany za obniżający ryzyko chorób układu krążenia. Sugeruje się, że to, co dzieje się w wynikach cholesterolu po spożyciu Chagi to również zasługa antyoksydantów zawartych w tym grzybie.

 

Podsumowując działanie Chagi: zarówno badania na zwierzętach, jak i badania in vitro wykazały, że ekstrakt z Chaga może zwiększać odporność, zmniejszać przewlekły stan zapalny,  działać profilaktycznie w kontekście nowotworów, obniżać poziom cukru we krwi i obniżać frakcję cholesterolu LDL i zwiększać frakcję HDL. Jednak aby przenieść te wyniki na ludzi – potrzebujemy więcej badań.

Jeżeli chodzi o suplementację Chagą, to tutaj musimy być ostrożni pod kątem interakcji z lekami. Z racji potencjalnego działania hipoglikemizującego Chagi, jeżeli bierzesz leki mające również obniżać pozom cukru we krwi, to warto suplementację Chagą rozważyć ze specjalistą. Chaga zawiera również białko, które może zapobiegać krzepnięciu krwi. Dlatego jeśli przyjmujesz leki rozrzedzające krew, masz zaburzenia krwawienia lub przygotowujesz się do operacji, również skonsultuj się ze specjalistą zanim rozpoczniesz stosowanie Chagi.

Bezpieczeństwo u małych dzieci, kobiet w ciąży lub karmiących piersią, a także u ludzi z ciężkimi chorobami wątroby czy nerek nie jest znane, dlatego należy w takich przypadkach należy zachować ostrożność i na tę chwilę raczej unikać takiej suplementacji. No i oczywiście warto pamiętać, aby kupować suplementy z pewnych źródeł i dobrych firm, żebyśmy mieli pewność, co w środku się znajduje.

 

Ciekawostka!

Czy wiesz, jak właściwie wyodrębnia się ekstrakt z Chagi?

Istnieją trzy sposoby ekstrakcji grzybów, z których tylko dwa są uważane za niezawodne. Metody te to:

 

  • ekstrakcja gorącą wodą
  • ekstrakcja alkoholem
  • fermentacja

 

Fermentacja jest uważana za zawodny sposób ekstrakcji ze względu na różnice w wykorzystywanych drobnoustrojach. Ekstrakcja gorącą wodą jest najpowszechniejszą i najtańszą opcją oczyszczania i umożliwia ekstrakcję wszystkich rozpuszczalnych w wodzie składników (w tym polisacharydów). Ekstrakcja alkoholem (etanolem) izoluje nierozpuszczalne w wodzie składniki, takie jak kwas betulinowy, betulina i fitosterole. W celu uzyskania maksymalnej wartości terapeutycznej wielu producentów zazwyczaj łączy dwie metody, na ogół ekstrakcja gorącą wodą oraz ekstrakcja alkoholem pozwala na ekstrakcję najcenniejszych składników.

 

 

 

Daria Łukowska
Dietetyk kliniczny
Autorka bloga „Forma na życie” oraz podcasów na kanale „Forma na życie TV”

 

 

 

 

 

Źródło:

https://pl.wikipedia.org/wiki/ORAC

https://link.springer.com/article/10.1007/s11094-006-0194-4

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15588653/

https://www.myfitnesspal.com/food/calories/wild-chaga-mushroom-32015142?correlationId=fd6d9a42-0dc6-4366-95c1-82ab7f0992b6

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4361086/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3774877/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21820502/

https://www.hindawi.com/journals/bmri/2010/943516/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22819687/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20607061/

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814613000526

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4946216/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19367670/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4100277/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18434051/

https://alaskachaga.us/products/alaska-chaga-mushroom-powder

https://www.nationalnutrition.ca/articles/supplements/chaga/