Czy dieta wegetariańska jest zdrowa i czy jest zdrowsza od diety „tradycyjnej”?

Dieta wegetariańska to po prostu jeden ze sposobów odżywiania się. Nie można powiedzieć jednoznacznie, czy jest to dieta zdrowsza, ponieważ osoby, które decydują się na taki sposób żywienia oprócz swoich wewnętrznych przekonań moralnych czy religijnych powinny posiadać również niemałą wiedzę na temat komponowania posiłków, aby dostarczyć organizmowi wszystkich ważnych składników- pełnowartościowego białka, żelaza czy witaminy B12. Na deficyty tych właśnie składników odżywczych narażone są często osoby, które nieroztropnie przechodzą na dietę wegetariańską.

Czy są osoby, którym wyjątkowo służy dieta wegetariańska, a innym może tylko zaszkodzić?

Tak jak wspomniałam dieta wegeteriańska, o ile jest dobrze skomponowana, może służyć zdrowiu. Na ogół jest ona oparta na warzywach, owocach, tłuszczach roślinnych, orzechach, nasionach warzyw strączkowych, które dostarczają organizmowi ważnych witamin, składników mineralnych, błonnika czy Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych. Te wszystkie produkty niestety rzadko występują w diecie przeciętnego „mięsożercy”, a mają one bardzo korzystny wpływ na zdrowie- zapobiegają wielu chorobom dietozależnym-, takim jak otyłość, nadciśnienie, miażdżyca czy nowotwory. Ważne jest jednak, aby z całej puli dozwolonych produktów tak „projektować” posiłki, aby mimo wszystko dostarczały organizmowi wszystkich niezbędnych mu do prawidłowego funkcjonowania składników odżywczych.

Czy w porze jesieni i zimy można jeść warzywa, czy zapewniają odporność?

Warzywa i owoce nie zapewniają odporności, ale ją wspomagają. Zawarty w czerwonych i pomarańczowych  warzywach i owocach beta-karoten (marchewka, brzoskwinie, dynie) po przekształceniu w organizmie w witaminę A, zwiększają odporność organizmu na infekcje, szczególnie dróg oddechowych. Pomidory, ziemniaki, papryka, kalafior- to bogactwo witaminy C, która wzmacnia system immunologiczny i zapobiega infekcjom wirusowym i bakteryjnym. Warzywa zielonolistne- jarmuż, szpinak, seler naciowy to bogactwo magnezu, który choć nie poprawia odporności, to skutecznie walczy z jesienną chandrą i depresją.

Czy to prawda, że jak się nie je mięsa powinno się jeść dużo soi? Czy soja uzupełnia braki „mięsne”?

Soja  to warzywo niezwykle bogate w białko, ale nie jest ona substytutem mięsa. Oprócz soi równie bogate w niezbędne aminokwasy są: bób, fasola, groch, soczewica, cieciorka. Również nasiona oleiste –pestki dyni, słonecznika czy orzechy- włoskie, brazylijskie, makadamia zawierają znaczne ilości łatwo przyswajalnego białka. Nie należy więc ograniczać się przy komponowaniu menu wyłącznie do soi, która jedzona w nadmiernych ilościach również nie sprzyja zdrowiu. Jeśli więc chcemy stosować dietę wegetariańską powinniśmy skorzystać ze sprawdzonych sposobów łączenia różnych produktów, aby dostarczyć sobie wszystkich niezbędnych aminokwasów np. zboża + mleko , soja + kukurydza czy czerwona fasola + ryż.

Czy kobiety w ciąży mogą nie jeść mięsa?

W przypadku kobiet w ciąży opinie lekarzy i dietetyków są rozbieżne. Z jednej strony zapotrzebowanie w ciąży na białko znacznie wzrasta, dobrze więc by było dla prawidłowego rozwoju dziecka dostarczać mu z dietą wszystkich niezbędnych aminokwasów, z których będzie się tworzył mały organizm. Kobiety w ciąży również często narażone są na anemię, odpowiednie spożycie żelaza hemowego (tego pochodzącego z czerwonego mięsa) zapobiega anemii lub w bardzo szybkim tempie poprawia parametry krwi. Jest jednak wiele mam, które dietę wegetariańską wprowadziły do swojego jadłospisu wiele lat wcześniej, wiedzą jak jeść zdrowo i mimo ograniczeń umieją dobrze odżywiać  pod nadzorem lekarza również w tym wyjątkowym okresie, jakim jest ciąża. Zniechęcam jednak mamy, które nagle w ciąży podejmują spontaniczna decyzję o zmianie diety na wegetariańską, lepiej niech już jedzą naprzemiennie swoje kwaszone ogórki z tortem czekoladowym.

Czy dzieci w wieku szkolnym mogą być wegetarianami? Czy nie szkodzi to ich rozwojowi?

Dieta wegetariańska może  być jedną z „wariacji” na temat zdrowego odżywiania. Ważne jest jednak, aby młodzi ludzie nie próbowali stosować tej diety na własną rękę. Ważne jest odpowiednie wsparcie rodziców i wiedza w przygotowywaniu pełnowartościowych posiłków. Jeśli dziecko będzie jadło np. na śniadanie musli na mleku, do szkoły dostanie kanapkę z pełnoziarnistego pieczywa z pastą jajeczną i warzywami, na obiad zje kotlety z soczewicy z surówką i ziemniakami, na podwieczorek owoce i na kolacje kanapki z pasztetem warzywno-gryczanym, to w jego diecie nie zabraknie niezbędnych składników odżywczych.

Czy są jakieś „fakty i mity” związane z wegetarianizmem?

Mitów związanych z wegetarianizmem jest bardzo dużo, choćby często  wracający  temat szpinaku, który wg. wielu osób jest bardzo dobrym źródłem żelaza, którego może brakować w diecie wegetarian. Tak na prawdę tego żelaza w szpinaku jest mało i bardzo słabo się wchłania. Więcej tego składnika mineralnego znajdziemy w  morelach, fasoli czy zwykłej owsiance.

 

Agnieszka Piskała-Topczewska
Ekspert ds. żywienia Holistic