W ostatnim czasie sporo mówi się o wyraźnym wzroście zachorowalności na choroby tarczycy, w tym głównie niedoczynności tarczycy oraz choroby autoimmunologicznej tarczycy- Hashimoto. Nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy diagnozowane jest u około 22% społeczeństwa. To jedna z dziesięciu najczęściej występujących chorób przewlekłych wśród kobiet. Coraz więcej badań pokazuje, jak ważną rolę w przywracaniu równowagi w pracy tarczycy odgrywa właściwa dieta i suplementacja, a także czynniki dodatkowe związane ze stylem życia i redukcją stresu.

Czym jest choroba Hashimoto?
Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. W normalnych warunkach układ immunologiczny chroni organizm przed zakażeniami. W tym przypadku natomiast w wyniku nieprawidłowego pobudzenia układu immunologicznego dochodzi do powstawania przeciwciał przeciwko własnej tarczycy. Powoduje to przewlekłe, niebolesne zapalenie tarczycy, powoli (przez lata) niszczące ten gruczoł i prowadzące do zmniejszenia produkcji hormonów. Choć częstość występowania choroby Hashimoto zwiększa się z wiekiem (zwłaszcza u osób po 60. rż.), choroba występuje również u osób młodych i dzieci w miarę stopniowego niszczenia gruczołu tarczowego i zmniejszania się produkcji hormonów tarczycy; mogą mieć również różne nasilenie – od łagodnego do bardzo ciężkiego.

Wbrew pozorom Hashimoto to nie tylko choroba tarczycy, ale także wątroby i nadnerczy, stąd ważnym elementem profilaktyki i leczenia jest też działanie ukierunkowane dobrą kondycję tych organów. Wątroba to miejsce konwersji T4 do T3 i syntezy białek nośnikowych dla hormonów tarczycy, w tym TBG (globuliny wiążącej hormony tarczycy). Nadnercza to z kolei narządy produkujące hormony np. kortyzolu odpowiedzialnego za udział w odpowiedzi na stres psychiczny i fizyczny (np. zakażenie lub uraz), ale jest też niezbędny do prawidłowej konwersji T3 i T4, stąd istotna korelacja z kondycją tarczycy.

Jak wspierać proces leczenia Hashimoto?

Nie możemy zmienić naszych genów, ale możemy spowodować remisję choroby, zmieniając dietę i usuwając czynniki, które ją wyzwalają. Dieta w niedoczynności tarczycy powinna być optymalnie zbilansowana i urozmaicona. Należy unikać diet restrykcyjnych, które prowadzą do zmniejszenia aktywności tarczycy. Szczególnie należy zadbać o prawidłową kondycję jelit. Nieprawidłowe odżywianie, stres, wyczerpujący tryb życia powodują, że bariera jelitowa zawodzi i pojawia się zespół nieszczelnego jelita, będący – według części naukowców – praprzyczyną nietolerancji pokarmowych i chorób autoimmunologicznych, w tym Hashimoto.

Jak potwierdziło już wiele badań przyczyny choroby Hashimoto mogą być wiązane ze spożywaniem glutenu. Struktura białkowa glutenu przypomina bowiem strukturę tkanki tarczycy. Jeśli układ immunologiczny reaguje na gluten, może również zacząć błędnie reagować na tkankę tarczycy. Badania wykazują, że u około 71% badanych po wykluczeniu glutenu z diety cofają się objawy niedoczynności tarczycy.

Nietolerancja laktozy to także częsty problem osób chorujących na Hashimoto. Jeśli jest to nietolerancja enzymatyczna, można jeść nabiał niezawierający laktozy, np. sery. Jeśli jednak jest to nietolerancja na kazeinę w klasie IgG to wówczas należy wykluczyć mleko i wszelkie jego przetwory, ponieważ układ immunologiczny rozpoznaje proteiny białka mleka jako obce i wytwarza przeciwciała, by je zneutralizować.

Suplementacja wspomagająca

Selen – jest jednym ze składników enzymu, który przekształca tyroksynę (T4) do trójjodotyroniny (T3). Jego brak w organizmie może pogłębiać problemy z tarczycą.  Badania wskazują że suplementacja selenem powoduje spadek przeciwciał tarczycowych. Źródła selenu w diecie to orzechy brazylijskie, łosoś, drób, wieprzowina – tak mogłoby być, gdyby nie konsekwencje zubożenia środowiska naturalnego poprzez stosowanie nowoczesnych technologii, co upośledza biodostępność tego pierwiastka. Przy stwierdzonym niedoborze selenu w organizmie zaleca się przyjmowanie go w postaci suplementu w dawce 100 mcg dziennie. Wykazano w pewnych badaniach, że selen jest łatwiej przyswajalny, jeśli jest stosowany w formie organicznej, tj. DL-selenometioniny, niż w formie związków nieorganicznych.

Żelazo – jego niedobór zaburza metabolizm tarczycy, ponieważ dochodzi do nieprawidłowej syntezy hormonów tarczycy. Badania pokazują, że aż 60% chorych posiada wysokie niedobory żelaza. Korzystny wpływ na efektywność wchłaniania tego pierwiastka mają produkty bogate w witaminę C.

Magnez – usuwa toksyn i wspiera proces odtruwania wątroby, działa zasadotwórczo na organizm dzięki czemu toksyny szybciej są wydalane. Niedobory magnezu odnotowuje się u ponad 70% społeczeństwa. Magnez jest synergicznym składnikiem dla przyswajania witaminy D3.

Cynk -jest składnikiem białek receptowych dla hormonów T3 i T4. W przypadku jego braku hormony tarczycy nie mają cząsteczki, z którą mogłyby się związać, wobec czego nie działają prawidłowo.

Tyrozyna – składnik budulcowy białka – jest aminokwasem, biorącym istotny udział w wytwarzaniu hormonów tarczycy. Tyrozynę zawierają pokarmy białkowe, np.: mięso, ryby, jaja, produkty mleczne, orzechy, rośliny strączkowe.

Witamina D – zapobiega rozwojowi wszystkich chorób o podłożu autoimmunologicznym. Osoby z chorobą Hashimoto mają zazwyczaj niskie stężenie tej witaminy we krwi, co z kolei jest ściśle związane z podwyższonym mianem przeciwciał tarczycowych..

Witamina A – nie powinno jej zabraknąć w organizmie, ponieważ brak tej witaminy może mieć związek z niedoczynnością tarczycy. Źródła pochodzenia beta-karotenu, którego hormony tarczycy potrzebują przy przemianie w witaminę A, to np.: marchew, dynia, bataty oraz produkty zwierzęce, np.: jaja, masło, ryby, pełne mleko.

Adaptogeny – uspokajają nadmiernie aktywne układy i wzmacniają niedostatecznie aktywne.
Uważa się że normalizują funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza Suplementy mogą pomóc obniżyć poziom kortyzolu u osób przewlekle zestresowanych.  Ashwaganda, traganek, żeń-szeń syberyjski, koreański, lukrecja, maca. Stosowane wraz z witaminami i składnikami mineralnymi wspierają funkcje nadnerczy.

Ponadto niewiele mówi o ważnej korelacji Hashimoto z niskim poziomem kwasów żołądkowych, który występuje u większości chorych, co osłabia trawienie białek. Pomocne będzie wówczas wprowadzenie do diety preparatu zwiększającego wydzielanie kwasów żołądkowych i/lub enzymów trawiennych.

 

Agnieszka Piskała-Topczewska
dietetyczka, diet coach

źródła:
https://valleythyroidinstitute.com/gluten-is-the-first-thing-to-go-with-hashimotos-hypothyroidism-diagnosis/
http://www.tarczycahashimoto.pl/blog/dieta-bez-produktow-mlecznych-w-hashimoto