Karwakrol jest organicznym związkiem chemicznym i należy do fenoli monoterpenowych. Jest składnikiem wielu roślin ziołowych, choć  najbardziej znaczące jego ilości zawiera  oregano, tymianek, majeranek, cząber. Olejek z oregano już Hipokrates uważał za panaceum w lecznictwie. W celach leczniczych  zalecali oregano również Arystoteles i Hildegarda z Bingen, np. na niegojące się rany, wściekliznę, trąd, żółtaczkę, reumatyzm, grzybice, łuszczycę, stany zapalne w jamie ustnej, a nawet jako środek przeciwbiegunkowy i dezynfekcyjny. Obecnie karwakrol stosowany jest jako środek grzybobójczy i dezynfekujący oraz w stanach zapalnych jamy ustnej.

Urząd do Spraw Żywności i Leków USA oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności EFSA uznał karwakrol za związek bezpieczny do spożycia jako składnik produktów żywnościowych. Stosowany jest w celu konserwowania i przeciwdziałania rozwojowi bakterii zarówno psujących żywność jak i patogennych.

Należy tu zaznaczyć, że przeprowadzone dotychczas badania nie wykazały toksyczności tego związku. Dawka 33,3mg/kg masy ciała podana myszom dootrzewnowo nie spowodowała efektów niepożądanych.

Oregano najbardziej obfitujące w karwakrol i bogato używane w diecie wpływa na rozkurcz naczyń tętniczych zależny od śródbłonka, zmniejsza opór naczyniowy i obniża ciśnienie tętnicze krwi. Wspiera prawidłowe funkcjonowanie mechanizmów immunologicznych poprzez hamowanie wzrostu bakteryjnego biofilmu, który zaburza procesy immunologiczne i uniemożliwia działanie antybiotyków czy innych środków odkażających.[1]

Naukowcy Nedorostova i wspłpr. przebadali 27 różnych olejków eterycznych i wykazali, że olejek z oregano można zaliczyć zaraz po chrzanie i czosnku do najbardziej aktywnych w stosunku do drobnoustrojów. Oregano wykazuje aktywność przeciwko bakteriom i pleśniom, między innymi działa na  Escherichia coli, Enterobakter, Aspergillus, Rhizopus. Karwakrol jest  najważniejszym składnikiem, choć jednym z wielu związków występujących w oregano, a bogactwo jego składników działa synergistycznie, wspierając naturalną odporność organizmu. Istotnie ważny jest również tymol i p-cymen – są najczęściej wymieniane jako odpowiedzialne za przeciwdrobnoustrojowe właściwości ekstraktów roślinnych.[2]

Olejek z oregano był używany już od starożytności w kosmetyce, np. do masażu i po kąpieli, w średniowieczu oregano było wykorzystywane w problemach dermatologicznych do aromatyzowania wody do mycia. Obecnie olejek z oregano znajduje zastosowanie w produkcji kosmetyków do higieny osobistej, np. w pastach i płynach do płukania jamy ustnej oraz w mydłach i płynach do kąpieli i w pomadkach.

Skład chemiczny oregano jest bardzo bogaty i w zależności od odmiany i warunków wzrostu może być zmienny, a więc smak i zapach może się różnić. Jednakże bogactwo związków odpowiadających za cechy organoleptyczne pozostaje obszerne i są to: karwakrol, tymol, limonen, pinen, cymen, kariofilen, następnie związki fenolowe i flawonoidy, takie jak: apigenina, luteolina, katechina, kwercetyna, kemferol, eridykcjol, naryngenina, ponadto garbniki, makro i mikroelementy (Fe, K, Mg, P, S, Cu, Zn), witaminy (A,C,E,K,B1,B2, beta-karoten oraz błonnik, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, seskwiterpeny, kwasy fenolowe (p-hydrobenzoesowy, wanilinowy, kawowy, o- i p-kumarowy, ferulowy, galusowy, rozmarynowy, chlorogenowy.[3]

Veenestra i Johnson (2019) wykazali w badaniach właściwości prozdrowotne , że olejki i ekstrakty z oregano przyczyniają się do zmniejszania stanów zapalnych układu pokarmowego, jak również napary z oregano przy nieżytach żołądka i dwunastnicy wykazują podobne działanie.[4]

Fenole:  karwakrol  i  tymol  zaliczane są do grupy najsilniejszych antyoksydantów.

Olejek z oregano jest ceniony nie tylko jako remedium w leczeniu dolegliwości przewodu pokarmowego ale także układu krążenia oraz w leczeniu infekcji i zakażeń drobnoustrojami patogennymi i pasożytami; wykazuje silne właściwości utleniające, dzięki czemu chroni komórki przed nadmiarowymi wolnymi rodnikami i opóźnia procesy starzenia komórek. Wykazuje działanie protekcyjne wobec komórek DNA.

Przeprowadzono badanie na myszach, którym zaaplikowano szczepy gronkowca złocistego. Nieleczone myszy zmarły w ciągu tygodnia, natomiast myszy leczone olejkiem z oregano w 1/3 populacji przeżyły. Wykazano również, że karwakrol i tymol zawarty w olejku z oregano mają silną aktywność biologiczną wobec bakterii Helicobacter pyroli, są skuteczne w leczeniu ogólnoustrojowej kandydozy, wykazują działanie podobne do antybiotyku grzybobójczego – nystatyny. W badaniu na myszach zarażonych kandydozą, nieleczone olejkiem z oregano wszystkie myszy zmarły, natomiast wszystkie leczone tym olejkiem przeżyły, a ich wygląd i samopoczucie znacznie się poprawiły. Badania wykazały również aktywność biologiczną wobec pasożytów jelitowych. U pacjentów leczonych olejkiem z oregano w dawce 600 mg na dobę przez 6 tygodni całkowicie wyeliminowano pasożyty z organizmu. Okazało się, że olejek był bardziej skuteczny niż antybiotyk przeciwpasożytniczy tynidazol.[5,6]

Skoncentrowany olejek z oregano jest zawarty suplemencie Holistic Oreganoolja  –  składa się z mieszanki ekologicznej, tłoczonej na zimno oliwy z oliwek z olejkiem z dzikiego tureckiego oregano, który  uzyskuje się poprzez destylację parą wodną. W procesie tym nie używa się rozpuszczalników. Na 1kg skoncentrowanego olejku z oregano potrzeba 65 kg suszonego oregano. W jednej kropli suplementu jest 8,5 mg karwakrolu.

Wystarczy 1-2 krople rozmieszać w 250 ml płynu 1 do 3 razy dziennie.

Teresa Jaroszyńska
Specjalista ds. produktów Holistic Polska

Źródła:

1/ https://alergia.org.pl

2/ https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2012

3/ https://wyd.edu.pl/images/2020/IwP_2_2020/06

4/ International Journal of Nutrition, 2019;3(4):43-52.

Veenestra,J.P. and Johnson,J.J.Oregano.

5/ http://wnoziz.up.poznań.pl – Nowe horyzonty w naukach przyrodniczych.

6/ Journal of Medical Microbiology, 56:519-523.