Badania nad kwasem masłowym i błonnikiem pokazują, że mogą one pomóc nam w utrzymaniu dobrych funkcji poznawczych, nawet gdy się starzejemy.
Z wiekiem łatwiej ulegamy przewlekłemu stanowi zapalnemu komórek odpornościowych mózgu, zwanych mikroglejem. Następnie wytwarzane są różne substancje chemiczne, o których wiadomo, że zaburzają nasze funkcje poznawcze. To jeden z powodów, dla których osoby starsze często mają gorszą pamięć.

Błonnik może pomóc

Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Illinois w USA, błonnik pokarmowy może pomóc, ponieważ sprzyja rozwojowi pożytecznych bakterii w jelicie. Gdy bakterie rozkładają błonnik pokarmowy, w jelicie tworzą się krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, w tym kwas masłowy (maślan).

„Kwas masłowy jest interesujący, ponieważ wykazał działanie przeciwzapalne na mikroglej i poprawia pamięć u myszy, którym podano farmakologiczne dawki leku w postaci maślanu sodu” – twierdzi profesor Rodney Johnson z University of Illinois, główny autor badania.

Kwas masłowy hamuje produkcję chemikaliów

Profesor Rodney Johnson i jego koledzy odkryli, że kwas masłowy hamuje wytwarzanie szkodliwych substancji chemicznych w mikrogleju objętym stanem zapalnym. Jedna z tych substancji chemicznych, interleukina-1β, została powiązana z chorobą Alzheimera.

– Jest mało prawdopodobne, że ludzie będą chcieli natychmiast jeść maślan sodu, ponieważ substancja tak brzydko pachnie, mówi Rodney Johnson. Ale ważne, że można podnieść ich poziom kwasu masłowego poprzez dietę bogatą w błonnik.
Więcej stanów zapalnych u osób starszych

Według wcześniejszych badań osoby stosujące dietę bogatą w błonnik, zarówno rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny oraz produkty fermentowane, takie jak kapusta kiszona i jogurt, mają wyższą zawartość kwasu masłowego w jelicie.

[1], [2]

Nie wiadomo jednak, czy ilość kwasu masłowego wytworzonego z błonnika pokarmowego zapewnia mózgowi takie same korzyści jak maślan sodu. Dlatego naukowcy przetestowali karmienie młodych i starych myszy karmą o niskiej zawartości błonnika i o wysokiej zawartości błonnika. Następnie zmierzyli poziom kwasu masłowego i innych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych we krwi myszy, a także zapalnych substancji chemicznych w jelitach.

– Dieta bogata w błonnik podniosła poziom kwasu masłowego i innych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych zarówno u młodych, jak i starszych myszy. Ale tylko stare myszy doznały stanów zapalnych w jelitach przy diecie ubogiej w błonnik, mówi Rodney Johnson. Co ciekawe, młode myszy nie wykazywały takiej samej reakcji zapalnej podczas pobierania pokarmu o niskiej zawartości błonnika. To wyraźnie pokazuje, że wraz z wiekiem organizm staje się bardziej podatny na stany zapalne.
Błonnik działa odmładzająco

Jednak, gdy starszym myszom podawano pokarm bogaty w błonnik, stan zapalny w jelicie znacząco się zmniejszył. W rzeczywistości naukowcy po pewnym czasie nie zauważyli żadnej różnicy między grupami wiekowymi.

– Błonnik może naprawdę zmienić stan zapalny w jelitach.

Następnym krokiem było przyjrzenie się poziomowi stanu zapalnego w mózgu. Naukowcy zbadali około 50 unikalnych genów w mikrogleju myszy i zauważyli, że dieta bogata w błonnik zmniejsza również stan zapalny w mózgach starszych myszy.

Chociaż te badania przeprowadzono na myszach, Rodney Johnson uważa, że ​​wyniki można zastosować u ludzi, przynajmniej na poziomie ogólnym.

– Liczy się to, co jesz. Wiemy, że seniorzy przyjmują z dietą  40 procent mniej błonnika niż jest to zalecane. Zbyt mała ilość błonnika w diecie może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia, w wymiarze którego możesz się nie spodziewać, na przykład dla zdrowia mózgu i ogólnie stanów zapalnych.

 

 
Źródło:

University of Illinois. Dietary fiber reduces brain inflammation during aging. Pressmeddelande 2018-09-13.

Odniesienia
[1] http://www.svd.se/ditt-bajs-sager-mer-om-dig-an-ditt-dna

[2] Veiga P, Pons N, Agrawal A, Oozeer R, Guyonnet D, Brazeilles R, Faurie JM, van Hylckama Vlieg JE, Houghton LA, Whorwell PJ, Ehrlich SD, Kennedy SP. Changes of the human gut microbiome induced by a fermented milk product. Sci Rep. 2014 Sep 11;4:6328.