Informujemy, że strona holistic-polska.pl zaktualizowała Politykę Prywatności. Przetwarzamy Twoje dane wyłącznie w sposób konieczny do udzielenia usługi na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f RODO. Pełna treść dokumentu znajduje się > TUTAJ <
Informujemy również, że aby zapewnić jak najlepszą obsługę naszej strony korzystamy z plików cookies. Szanujemy prywatność i przypominamy o możliwości dokonania zmian ustawień dotyczących cookies. Jeśli nie wyrażasz na to zgody możesz wyłączyć obsługę cookies w ustawieniach Twojej przeglądarki.
Kliknij Akceptuję aby przejść do strony.
Cynk i selen to dwa niezwykle ważne mikroelementy, które pełnią kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Choć często zapominamy o ich znaczeniu, regularne dostarczanie tych składników do organizmu może znacząco wpłynąć na naszą odporność i zdolność organizmu do pokonywania infekcji.
Cynk – fundament efektywnej odpowiedzi immunologicznej
Cynk jest składnikiem mineralnym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Dlaczego? Wpływa bezpośrednio na aktywność wielu komórek układu immunologicznego, w tym odpowiadających za rozpoznawanie i eliminowanie patogenów (bakterii i wirusów) limfocytów T. Cynk stymuluje pond to produkcję cytokin – białek, które są kluczowe w procesie komunikacji między komórkami układu odpornościowego.
Niedobór cynku i selenu w organizmie jest stosunkowo częsty, zwłaszcza, gdy w codziennej diecie brakuje żywności bogatej w pierwiastki. W jaki sposób może objawiać się niedobór cynku? Do częstych oznak niedoborów należą: osłabienie odporności, spowolniony proces gojenia się ran, wypadanie włosów, a także zaburzenia smaku i węchu.
Rola cynku w poprawnym funkcjonowaniu układu odpornościowego
Wzmacnia mechanizmy obronne organizmu
Cynk wpływa na rozwój i funkcję komórek odpornościowych, takich jak makrofagi i neutrofile, które pełnią rolę armii w walce z patogenami. U osób z niedoborem cynku często obserwuje się obniżoną liczbę tych komórek, co prowadzi do osłabienia odpowiedzi immunologicznej.
Chroni przed powstawaniem stanów zapalnych
Cynk działa jako antyoksydant, neutralizuje wolne rodniki, które powstają w wyniku reakcji zapalnych. Dzięki temu zmniejsza ryzyko nadmiernego stanu zapalnego, który z kolei może prowadzić do uszkodzenia tkanek i obniżenia odporności, a także rozwoju innych schorzeń.
Wpływa na produkcję przeciwciał
Cynk wspomaga produkcję przeciwciał, które są niezbędne do neutralizowania wirusów i bakterii. Dzięki temu organizm lepiej radzi sobie z infekcjami i szybciej odzyskuje równowagę.
Źródła cynku: Owoce morza (szczególnie ostrygi), mięso (wołowina, drób), nasiona dyni, orzechy, fasola, pełnoziarniste produkty zbożowe, a także suplementy diety.
Selen niezbędny element systemu obrony organizmu przed infekcjami
Selen to kolejny mikroelement, który odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jako silny antyoksydant, selen chroni komórki przed uszkodzeniem spowodowanym przez wolne rodniki. Dzięki tej właściwości wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu.
Niedobór selenu może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych w organizmie W jaki sposób może objawiać się niedobór cynku? Do częstych oznak niedoborów należą: obniżenie płodności, powodować wypadanie włosów, utrudniać koncentrację (tzw. mgła mózgowa) oraz zaburzać funkcjonowanie mięśni i osłabiać działanie układu odpornościowego. Długotrwały niedobór selenu może również prowadzić do problemów z tarczycą, w tym chorób takich jak Hashimoto czy niedoczynność tarczycy. Ponadto, niski poziom tego ważnego skłdnika mineralnego zwiększa ponadto ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby serca czy cukrzyca, a także nowotworów i schorzeń autoimmunologicznych, na przykład reumatoidalnego zapalenia stawów.
W jaki sposób selen wspiera odporność?
Wsparcie produkcji przeciwciał
Selen odgrywa ważną rolę w produkcji przeciwciał i aktywacji białek, niezbędnych do skutecznego zwalczania patogenów i infekcji.
Tarcza przed stresem oksydacyjnym
Selen jest składnikiem enzymów antyoksydacyjnych, takich jak peroksydaza glutationowa, neutralizujących wolne rodniki, uszkadzające komórki układu odpornościowego. Podczas infekcji organizm produkuje większe ilości wolnych rodników, stąd niezwykle ważne jest by dostarczyć organizmowi składniki, które te cząsteczki zneutralizują.
Zwiększona odporność na wirusy
Badania wykazują, że selen wspomaga organizm w walce z wirusami, szczególnie wirusem grypy i innymi patogenami, które mogą powodować infekcje dróg oddechowych. Niedobór selenu jest związany z większym ryzykiem wystąpienia infekcji wirusowych, poprzez obniżenie skuteczności odpowiedzi immunologicznej. „Selenium and Human Health” (2012, The Lancet)
Źródła selenu: Orzechy brazylijskie (są najbogatszym źródłem selenu), ryby, mięso, jaja, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz niektóre warzywa (np. czosnek, brokuły).
Zalecana dzienna dawka cynku i selenu
Suplementację cynkiem i selenem pod kątem wzmocnienia odporności powinny szczególnie rozważyć osoby w następujących grupach:
Osoby z niedoborem cynku lub selenu
Osoby z chorobami przewlekłymi
Osoby cierpiące na choroby takie jak cukrzyca, choroby serca, przewlekłe choroby zapalne (np. choroby autoimmunologiczne), choroby układu oddechowego (np. astma) czy choroby jelit (np. choroba Crohna).
Osoby starsze
Z wiekiem naturalne mechanizmy obronne organizmu mogą osłabnąć, a niedobory cynku i selenu stają się bardziej powszechne. Suplementacja tych pierwiastków może wspierać odporność u osób w starszym wieku, co potwierdzono w badaniu: Zinc in the Immune System” (2014, Nature Reviews Immunology).
Osoby stosujące diety ubogokaloryczne lub restrykcyjne
Dieta wegetariańska, wegańska czy uboga w białko i produkty zwierzęce może prowadzić do niedoboru cynku, ponieważ te pierwiastki występują w większych ilościach w produktach pochodzenia zwierzęcego.
Osoby narażone na stres
Przewlekły stres może osłabiać układ odpornościowy, a cynk i selen mają właściwości wspierające prawidłową odpowiedź immunologiczną.
Sportowcy i osoby aktywne fizycznie
Regularny wysiłek fizyczny może prowadzić do większej utraty mikroelementów, w tym cynku i selenu, przez pot oraz zwiększonego zapotrzebowania na te pierwiastki.
Osoby z osłabioną odpornością
Chorzy na nowotwory, osoby po przeszczepieniach, osoby poddawane chemioterapii lub inne osoby z osłabionym układem immunologicznym mogą skorzystać z suplementacji cynkiem i selenem, aby wspierać swoją odporność.
Cynk i selen można przyjmować równocześnie, ponieważ nie zachodzą między nimi interakcje, które mogłyby obniżać skuteczność działania lub powodować negatywne efekty. Oba składniki wspomagają różne procesy w organizmie, dlatego ich równoczesne stosowanie może być korzystne. Co do zasady wszystkie składniki mineralne zaleca się spożywać wraz z posiłkiem.
Jeśli stosujesz inne suplementy, warto upewnić się, że nie występują interakcje. Na przykład, nadmiar cynku może wpływać na wchłanianie miedzi, a suplementy zawierające żelazo mogą zmniejszać wchłanianie cynku.
Włączenie do codziennej diety suplementacji zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, który oceni indywidualne zapotrzebowanie organizmu i dostosuje odpowiednią dawkę dla osiągnięcie najlepszych rezultatów.

Agnieszka Piskała-Topczewska
Dietetyczka kliniczna, diet coach
Ekspertka Holistic Polska