Problemy skórne, trądzik – zazwyczaj była to domena nastolatków. Coraz częściej jednak zmartwienie to dotyka osób dorosłych i stanowi nie lada wyzwanie – z reguły bowiem daje to uczucie dyskomfortu i obniża pewność siebie.
Ponadto trudność w dotarciu do źródła problemu rodzi frustrację. Popularnym rozwiązaniem jest przyjmowanie silnych leków na bazie izotretynoiny, które niosą za sobą szereg skutków ubocznych, a jednocześnie często nie likwidują faktycznej przyczyny powstania trądziku, działając zaledwie objawowo. Takie działania mogą skutkować licznymi nawrotami problemów z cerą.

A co, jeśli na temat chcielibyśmy spojrzeć nieco holistycznie?
Przede wszystkim warto rozpocząć od diagnostyki, a następnie przyjrzeć się diecie, suplementacji i stylowi życia.

 

Jest szereg zaburzeń zdrowotnych, w których skutkiem mogą być problemy skórne. Jednym z nich jest dysbalans w mikroflorze jelit. Często mówi się, że cera jest obrazem kondycji jelit. Nie jest to co prawda jedyny czynnik i nie można tego generalizować, ale faktycznie dużo w tym prawdy.  Zaburzenia w obrębie mikroflory jelit mogą powodować: stres, zła dieta, używki czy liczne antybiotykoterapie. Często problemy z cerą mogą być wtórne do współistniejącego SIBO, czyli przerostu bakterii w jelicie cienkim. W kontekście zaburzeń układu pokarmowego nie można pominąć roli zaparć. Mogą one jak najbardziej wpływać na pogorszenie problemów cery. Wyeliminować należy potencjalną obecność celiakii, czyli choroby autoimmunologicznej, której skutkiem jest pogorszone wchłanianie z powodu uszkodzeń kosmków jelitowych. A to prowadzić może do licznych niedoborów witamin i składników mineralnych. Przy czym to niedobory cynku, żelaza, a także witaminy B12 oraz D3 zasługują na specjalną uwagę.

 

Kolejnym sprawcą problemów z cerą mogą okazać się alergie i nietolerancje pokarmowe, a także nietolerancja histaminy i niedobór enzymu DAO. Liczne skoki cukru we krwi w ciągu dnia, czyli zaburzenia w gospodarce cukrowej w wyniku nieprawidłowej diety zdecydowanie będą nasilać problem ze skórą. Warto również sprawdzić, czy przypadkiem na skórze twarzy nie pasożytuje nużeniec ludzki [Demodex folliculorum], co jest częstą przyczyną trądziku. Generalnie obecność niektórych pasożytów w naszym organizmie może problem nasilać. Nietypowym czynnikiem mogącym wyzwalać omawiany problem jest takż aktywna w żołądku bakteria Helicobacter pylori.

 

Na koniec, choć nie mniej ważna – pozostaje kwestia hormonów. Hormony odpowiedzialne za trądzik to przede wszystkim androgeny (męskie hormony płciowe) – testosteron, dihydrotestosteron i androstenediol. Niekiedy zdarza się jednak, że to wzrost stężenia estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) wpływa na pojawienie się zmian skórnych.

 

Kolejnym istotnym tematem jest dieta. Oczywiście, zarówno omówiony powyżej problem dysbalansu mikroflory jelit czy nietolerancji i alergii pokarmowych również dotyczy odżywiania. Są jednak składniki pokarmowe, które według badań mogą trądzik nasilać.  Takie składniki to: ostre przyprawy, w tym pieprz Cayenne oraz chili; alkohol w każdej postaci, czekolada, pomidory, cytrusy, cynamon, gorąca kawa i herbata, czasem też produkty mleczne. Generalnie zgłaszane przez pacjentów w trakcie badań czynniki wyzwalające pogorszenie stanu cery dzielą się na cztery kategorie:

• związane z ciepłem,
• związane z alkoholem,
• związane z kapsaicyną
• związane z aldehydem cynamonowym

Zarówno cukier, jak i produkty przetworzone, w tym oleje rafinowane, są zazwyczaj na czarnej liście i te produkty jako pierwsze powinny zostać wyeliminowane.
Wątpliwości często budzi również soja, z z racji jej alergizujących właściwości.

 

Nie jest tak, że wszystkie powyższe wymienione czynniki dotyczą osoby z problemami trądzikowymi. Należy jednak znaleźć swoje źródło problemu i prawidłowy sposób, aby go zwalczyć. Niezależnie od przyczyny – regeneracja skóry wymaga zarówno prawidłowej pielęgnacji zewnętrznej, jak i wewnętrznej.

 

Z perspektywy dietetyka poruszę tę drugą. Poza włączeniem diety eliminacyjnej i przeciwzapalnej, która powinna być dobierana indywidualnie – warto zadbać o suplementację wspomagającą. Dobre rezultaty może przynosić stosowanie kwasów omega3 w formie DHA/EPA w dawce 1000 mg dziennie. Dietę warto uzupełnić suplementacją cynku oraz odpowiednio dobranych probiotyków. Często niezbędnym może okazać się włączenie preparatów usprawniających trawienie, zawierających enzymy trawienne i kwas solny. Warto pamiętać, że każdy z powyższych czynników wyzwalających trądzik będzie miał własny protokół dietetyczno-suplementacyjny i należy brać to pod uwagę, jako element holistycznego działania.

 

Poza prawidłową diagnostyką, dietą i suplementacją pozostaje kwestia stylu życia – przetrenowanie, przewlekły stres czy brak snu to czynniki bezwzględnie pogarszające zdrowie, w tym stan cery. Wpływają negatywnie właśnie poprzez rozregulowanie hormonów czy mikroflory jelit. Jednak dobra wiadomość jest taka, ze poprawiając swoją regenerację, reakcje na sytuacje stresowe czy dbając o jakość snu –  możemy wpłynąć pozytywnie na kondycję skóry. Dodatkowo w powyższych zaburzeniach organizm można wspierać adaptogenami, magnezem czy melatoniną oraz poprzez zastosowanie okularów blokujących światło niebieskie po zmroku. Na stan skóry dobrze wpływa również wysiłek fizyczny oraz sauna – z tych narzędzi jednak należy korzystać rozważnie.

 

Tak jak większość zaburzeń zdrowotnych, tak i problemy z cerą wymagają holistycznego podejścia.
Takie działania wymagają determinacji i cierpliwości.
Jednakże tylko wtedy mamy pewność, że trafimy do źródła problemu i wyeliminujemy go skutecznie, na zawsze!

 

 

 

Daria Łukowska
Dietetyk kliniczny oraz trener personalny.
Autorka bloga „Forma na życie” oraz podcasów na kanale „Forma na życie TV”

 

 

 

 

 

 

 

Źródła

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5718124/#b20-dp0704a08

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27501017