Stan zapalny to rodzaj reakcji obronnej organizmu w celu wyeliminowania szkodliwego czynnika, za którego rozwój jest odpowiedzialny układ odpornościowy. Jednak stan zapalny możemy podzielić na dwa rodzaje: ostry i przewlekły. Ten ostry pojawia się wtedy, gdy doświadczamy urazu, czy zmagamy się z infekcją bądź reakcją alergiczną i trwa zwykle kilka-kilkanaście dni, a dowiemy się o nim wykonując badanie morfologii, w tym OB i CRP.

Z kolei przewlekły stan zapalny rozwija się w organizmie powoli, przez co trudniej dowiedzieć się o jego istnieniu. Może występować w organizmie na skutek niezdrowego stylu życia, nadmiaru tkanki tłuszczowej, używek czy przewlekłego stresu, a jego obecność upośledza funkcjonowanie całego układu odpornościowego. Nie ma za bardzo jak zbadać, czy mamy przewlekły stan zapalny, warto jednak mieć świadomość co może nasilać powstawanie stanów zapalnych w organizmie i jak sobie z nim radzić.

Poza standardowymi radami dotyczącymi zdrowego stylu życia, które i w tym przypadku mają duże znaczenie: dobrej jakości sen, niskoprzetworzona i dobrze zbilansowana dieta wspierająca mikrobiotę jelit, regularna i umiarkowana aktywność fizyczna czy redukcja stresu – dodatkowo sprawdzić się ty mogą dobrej jakości suplementy diety o działaniu przeciwzapalnym. Te, które według badań naukowych wykazują takie działanie, to:

1. Kurkumina – ma silne działanie antyzapalne, zmniejszając ekspresję białek, które biorą udział w procesie zapalnym, a także może sprzyjać zmniejszaniu stanów zapalnych indukowanych lipopolisacharydami bakteryjnymi (toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii gram-ujemnych), co z kolei powinno zmniejszać stany zapalne jelit, a także modulować oś jelitowo-mózgową. Ze względu na problem z biodostępnością kurkuminy, decydując się na suplement warto zwrócić uwagę na jego formę. Najlepszym wyborem wydaje się być kurkumina liposomalna lub w formie miceli. W kontekście działania p/zapalnego badania sugerują dawki rzędu 500-1000 mg dziennie. I przypominam, że niestety nie osiągniemy tego samego, dodając szczyptę czy nawet łyżeczkę kurkumy do posiłków. Kurkumina tam zawarta wchłonie się w tak małej ilości, że trudno będzie oczekiwać od niej przeciwzapalnego działania. Choć oczywiście to dobra przyprawa, wpływająca pozytywnie chociażby na trawienie.

• Kwasy Omega-3 – suplementacja kwasami omega-3 w szczególności EPA i DHA może zmniejszać stany zapalne w organizmie, hamując wydzielanie cytokin prozapalnych oraz zwiększając wydzielanie cytokin przeciwzapalnych. Badania sugerują również, że suplementacja kwasami omega-3 może wpływać na obniżenie CRP, czyli markeru ostrego stanu zapalnego toczącego się w organizmie. Choć dawkę suplementacji zawsze dobieramy indywidualnie, to warto wiedzieć, że jeśli chodzi o wywołanie działania p/zapalnego w badaniach naukowych używa się dawkach rzędu 1-2 g kwasów Omega 3 na dobę.

• Kwercetyna – badania sugerują, że suplementacja kwercetyną może obniżać liczbę cytokin prozapalnych oraz zwiększać aktywność enzymów antyoksydacyjnych. W badaniach mówi się o dawkach rzędu 1000 mg na dobę.

• EGCG – polifenolowy związek występujący w zielonej herbacie, czyli galusan epigallokatechiny, może również zmniejszać poziom markerów stanu zapalnego. W badaniach brano pod uwagę dawki rzędu od 400 mg do 1 g.

• Colostrum – w pozytywny sposób wpływa na nabłonek jelitowy oraz funkcjonowanie bariery jelitowej, a tym samym może zmniejszać stany zapalne w organizmie. W jednym z badań zaobserwowano redukcję nadmiernej przepuszczalności bariery jelitowej po stosowaniu colostrum przez 20 dni w dawce 2 x 500 mg/dobę.

Zawsze jednak suplementacja będzie tu dodatkiem, przysłowiową kropką nad i – jeśli na co dzień przejadasz się, w dodatku są to zazwyczaj mocno przetworzone produkty, nadużywasz alkoholu czy palisz papierosy i prowadzisz generalnie niezdrowy styl życia – to zawsze zacznij od podstaw. Naprawdę warto.

Tekst nie stanowi porady medycznej, a dawki suplementacyjne zawsze należy dobierać w zależności od indywidualnych potrzeb.

Daria Łukowska
Dietetyczka, popularyzatorka nauki.
Autorka serii na kanale YT „Wiedza na życie”

Źródła:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5409709/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7828240/

Lara Costantini i in. Impact of Omega-3 Fatty Acids on the Gut Microbiota. Int J Mol Sci. 2017 Dec; 18(12): 2645.] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5409709/