Dla nas – ludzi – podstawą warunkującą poczucie bezpieczeństwa, chęć do działania jest nasze zdrowie. Paradoksalnie właśnie działania ludzi wpływają na jedno z największych zagrożeń dla naszego bezpieczeństwa zdrowotnego, poprzez doprowadzanie do różnych zanieczyszczeń. Jednym z najbardziej widocznych, bo odczuwalnych bezpośrednio jest smog.
Zanieczyszczenie powietrza może być przyczyną chorób układu oddechowego, układu krążenia i chorób nowotworowych.

Zagrożenie dla zdrowia i życia jest coraz większe, dlatego że czystość powietrza ulega ciągłemu obniżaniu się na coraz większych obszarach Polski. Skutki zanieczyszczenia powietrza są odczuwalne w Polsce i na całym świecie. Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju do 2050 roku poziom zanieczyszczenia powietrza w miastach ma stać się główną przyczyną umieralności na świecie.

„Zanieczyszczenie powietrza” to jest obecność substancji stałych, ciekłych i gazowych w danej warstwie atmosfery w ilościach niekorzystnych dla klimatu, wody i gleby. Stanowi to zagrożenie dla zdrowia człowieka, jak również dla zwierząt i roślin. Źródła zanieczyszczeń powietrza występują naturalnie i pochodzą z pożarów lasów, wybuchów wulkanów, burz piaskowych oraz te antropogeniczne czyli pochodzące ze źródeł związanych z transportem, paliwami, ogrzewaniem mieszkań.

W Polsce od 2004 roku system pomiarów i ocen jakości powietrza jest zgodny z wymogami prawa europejskiego. Coroczne badania jakości powietrza obejmują badanie zanieczyszczeń gazowych dwutlenkiem siarki, dwutlenkiem azotu, tlenkiem węgla, ozonem, benzenem, a także pyłu zawieszonego łącznie z oznaczonymi w tym pyle zanieczyszczeniami arsenem, ołowiem, niklem i kadmem.

Kiedy dochodzi do przekroczenia dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń, mamy do czynienia ze SMOGIEM.

Niestety, Polska należy do grupy krajów europejskich, w których odnotowywane są najwyższe poziomy zanieczyszczeń powietrza i gdzie często dochodzi do przekraczania dopuszczalnych norm, co jest jednoznaczne z zagrożeniem bezpieczeństwa zdrowotnego całego społeczeństwa, ryzykiem występowania wielu chorób i w konsekwencji utraty życia.

Zanieczyszczone powietrze bezpośrednio zatruwa nasze organizmy  podczas oddychania. Rozwój przemysłu, stosowanie środków ochrony roślin w rolnictwie, odpady przemysłowe powodują nadmierne nagromadzenie się pierwiastków śladowych w glebach i roślinach, co stanowi zagrożenie dla zwierząt i ludzi. Szkodliwość metali ciężkich polega na możliwości  kumulowania się w organizmach żywych i tym samym ich chronicznej toksyczności. Spożywanie nawet śladowych ilości może ujawnić się po wielu miesiącach, a nawet latach. Naturalnym źródłem metali ciężkich dla ludzi i zwierząt są spożywane w diecie rośliny, a szczególnie warzywa. Związki większości metali, zwłaszcza tych najbardziej toksycznych są łatwo rozpuszczalne w roztworze glebowym i dlatego łatwo przyswajalne przez rośliny. Warzywa i inne rośliny liściaste pobierają metale ciężkie z gleby jak również z pyłów, gazów przemysłowych oraz spalin silnikowych.

Za bezwzględnie szkodliwe uznaje się kadm, ołów, arsen i rtęć.

Kadm jest jednym z najbardziej toksycznych pierwiastków,  utrzymuje się na powierzchni gleby nawet 250 lat – wchodzi w skład próchnicy i staje się łatwo przyswajalny dla roślin. Toksyczne działanie kadmu na organizm ludzki może powodować zmiany nowotworowe, zaburzenia czynności nerek, chorobę nadciśnieniową, uszkodzenie układu oddechowego.

Ołów – bardzo toksyczny pierwiastek, intensywnie kumulujący się w warzywach i nieco wolniej w zbożach. Na działanie ołowiu narażony jest układ nerwowy oraz nerki.

Nikiel jest łatwo przyswajalny przez rośliny z gleby i z łatwością przemieszcza się do części nadziemnych roślin. Więcej tego pierwiastka gromadzi się w warzywach niż w owocach. Nikiel pobierany przez człowieka z pożywieniem jest z organizmu wydalany, natomiast wdychany z powietrzem kumuluje się w płucach i powoduje uszkodzenie błon śluzowych. Nikiel jest pierwiastkiem, którego brak w organizmie upośledza funkcje wątroby, natomiast jego nadmiar, o który jest bardzo łatwo, obniża poziom magnezu, manganu i cynku.

 

Jak sobie radzimy z usuwaniem tychże z naszych organizmów?

Z pewnością pomaga nam w tym tak zwany higieniczny tryb życia w tym właściwa dieta, regularna aktywność fizyczna, odgrywająca istotną rolę w przetwarzaniu i wydalaniu nadmiarów, również świetnym remedium jest sauna.

Właściwości usuwające metale ciężkie z organizmu wykazują pokarmy chlorofilowe, dobrze jest stosować dietę zawierającą wodorosty oraz produkty bogate w enzymy, takie jak kiełki czy miso. Najbardziej korzystnie działają rośliny bogate w chlorofil, są to Chlorella i Spirulina. Mówi się również o skuteczności Żeń-szenia chińskiego i syberyjskiego. Metale takie jak ołów i kadm usuwa z organizmu czosnek.

Dieta powinna zawierać pektyny, które również mają zdolność usuwania metali ciężkich oraz ślady promieniowania, np. jabłka, maliny, jeżyny, czarna porzeczka. Następnie warzywa cebulowate (cebula, czosnek, por) bogate w siarkę, a to jest pierwiastek, który oczyszcza organizm, pomaga w usuwaniu metali ciężkich i pasożytów, oczyszcza również naczynia krwionośne i hamuje rozwój wirusów, drożdżowców i innych organizmów chorobotwórczych.

Najlepsze efekty oczyszczania organizmu z metali ciężkich daje spożywanie alg. Mikroalgi takie jak spirulina i chlorella mają wyjątkowe właściwości odżywcze, są najbogatszym źródłem białka, beta-karotenu oraz kwasów nukleinowych, kwasów omega3 i GLA. Spirulina dzięki wysokiej zawartości chlorofilu działa na organizm oczyszczająco, a jej składniki są lekkostrawne i łatwo przyswajalne. Białko zawarte w spirulinie jest trawione w 85%, podczas gdy pochodzące z wołowiny w 20%; 10 – 15g białka w formie mikroalg może zabezpieczyć organizm i zmniejszyć zapotrzebowanie na białko zwierzęce.

Chlorella jest bardziej rozwiniętym organizmem niż inne zielone mikroalgi, jej RNA/DNA charakteryzuje się wyższą jakością. Chlorellę wyróżnia cecha określana jako CGF „czynnik wzrostu chlorelli”, który wzmacnia odporność poprzez poprawę funkcjonowania komórek typu T i B, które chronią nasze organizmy przed wirusami i innymi mikroorganizmami. Czynnik wzrostu chlorelli (CGF) utrzymuje zdrowie w późnym wieku, leczy urazy, pobudza wzrost, ale nie stymuluje rozwoju procesów chorobowych. Chlorella jest rośliną o ponadprzeciętnej zawartości chlorofilu i dlatego wskazana jest tam, gdzie wymagane jest działanie oczyszczające, odnawiające i przeciwzapalne.

Chlorella ze względu na wysoką wartość odżywczą, choć porównywalna ze spiruliną, to jednak wyróżnia się budową zewnętrznych ścianek komórkowych, które należy rozbić, aby stała się strawna;  właśnie te twarde (rozbite przy użyciu specjalnej technologii) ścianki wiążą metale ciężkie, pestycydy, czynniki rakotwórcze i następnie usuwają je z organizmu.

Chlorella vulgaris znajduje się na liście najzdrowszej żywności na świecie, można ją spożywać jako żywność funkcjonalną, ale należy pamiętać, że kontrola jej jakości jest bardzo istotna. Algi hodowane i pozyskiwane w najlepszych warunkach i przy zastosowaniu bezpiecznych metod pozyskiwania stanowią pożywienie o szerokim spektrum działania w organizmie człowieka włącznie z oczyszczaniem z metali ciężkich, co aktualnie w czasie zimy jest szczególnie wskazane i oczekiwane.

Suplement diety Holistic Chlorella zawiera chlorellę Yaeyama Premium Quality, która jest jedną z najczystszych form na świecie i została zatwierdzona przez Japońskie Ministerstwo Zdrowia. Holistic Chlorella wykazuje bardzo wysoką przyswajalność, ponieważ posiada rozbite ściany komórkowe, jest uprawiana w stawach na wyspie daleko od japońskiego lądu. Każda dostawa chlorelli jest sprawdzana pod kątem zawartości toksyn i substancji radioaktywnych. Zanim zostanie sprowadzona do Szwecji, analizy, którym została poddana chlorella są weryfikowane przez Szwedzką Narodową Agencję Żywności.

 

Grupa witamin, która korzystnie wpłynie na kondycję psychiczną i pomoże walczyć z wpływem smogu na nasze zdrowie  dzięki właściwościom antyoksydacyjnym.

 

Istotną kwestią jest zwrócenie uwagi na dostarczanie do organizmu witamin z grupy B, które wraz z innymi witaminami warunkują prawidłowy przebieg procesów życiowych. Spełniając swoje funkcje w organizmie neutralizują wolne nadmiarowe rodniki, udaremniając ich kancerogenne działanie. Witaminy z grupy B oraz witamina C rozpuszczają się w wodzie, ponieważ nie mogą być gromadzone w organizmie,  więc muszą być dostarczane z zewnątrz. Najlepiej kiedy dzieje się to systematycznie wraz z pożywieniem.

Jednak nie zawsze jest to możliwe.

Grupa witamin B jest odpowiedzialna za wytwarzanie czerwonych krwinek. W stopniu istotnym wpływa na funkcjonowanie mózgu i nerwów, jak również na włosy, skórę, oczy i wątrobę. Grupa tych witamin działa we wzajemnym wspieraniu się i uzupełnianiu, dlatego należy je przyjmować w wyważonych dawkach i odpowiedniej kombinacji.

Charakterystyka każdej witaminy z grupy B wskazuje, że wspólne cechy wpływają na ich wspólne cele.

Witamina B1 (Tiamina)  –  wykazuje właściwości oksydacyjne, w medycynie wykorzystywana jest do leczenia zaburzeń ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Uczestniczy w przetwarzaniu węglowodanów w energię, wspomaga funkcje mózgu, nerwów i mięśni.

Witamina B2 (Ryboflawina)  –  szeroko stosowana w przemyśle farmaceutycznym oraz do wzbogacania produktów spożywczych. Uczestniczy w przetwarzaniu tłuszczów, węglowodanów i białek w energię pobudzającą wzrost. Jej niedobór powoduje stany zapalne skóry, pękanie w kącikach ust, pękanie i złuszczanie warg, może niekorzystnie wpływać na metabolizm żelaza, powodując niedokrwistość.

Witamina B3,PP (Niacyna)  –  jest odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie mózgu, obwodowego układu nerwowego, syntetyzowanie hormonów płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny. Witamina B3 uczestniczy w przemianie tłuszczów, węglowodanów i białek w energię.

Witamina B4 (Cholina)  –  jej niedobór powoduje stłuszczenie wątroby, czyli nagromadzenie w tkankach triacylogliceroli. Do zsyntetyzowania tej witaminy w organizmie potrzebne są labilne grupy metylowe, których źródłem jest metionina uczestnicząca w procesie transmetylacji.

Witamina B5 (kwas pantotenowy)  –  bierze udział w syntezie cholesterolu, hormonów sterydowych, witaminy A i D, hemoglobiny i neurotransmiterów. Na skutki niedoboru tej witaminy nie trzeba długo czekać, bo już po kilkunastu dniach daje o sobie znać, objawiając się bólem głowy, brzucha, mdłościami, zmęczeniem, osłabieniem, bezsennością czy niepokojem i opóźnionym refleksem.

Witamina B6 (Pirydoksyna)  –  bierze udział w przemianie białek oraz kwasów tłuszczowych, dzięki czemu bierze udział w tworzeniu czerwonych krwinek i hormonów. Odpowiedzialna jest za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Jej niedobór prowadzi do zaburzeń neurologicznych, w tym starzenia się neuronów, spowodowanych nieprawidłową syntezą amin katecholowych, obniżenia poziomu kwasu aminomasłowego (GABA), jak również zmianą składu aminokwasów w niektórych partiach mózgu. Objawy niedoboru  witaminy B6 są podobne do niedoborów witaminy B2 i B3, a ponadto może powodować wzmożoną zdolność tworzenia kwasu szczawiowego, co prowadzi do powstawania kamieni nerkowych.

Witamina B7, H (Biotyna)  –  jest witaminą syntetyzowaną przez florę bakteryjną jelit. Uniemożliwienie jej wchłaniania, tym samym jej niedoboru, powoduje awidyna (białko zwierzęce, np. jaj), która tworzy z biotyną trwały kompleks. Depresja, apatia, senność, stany lękowe, bóle mięśni, zmiany skórne, wypadanie włosów są objawami niedoboru tej witaminy.

Witamina B9 (Kwas foliowy)  –  jest ściśle związana z grupą witamin B i wzajemnie się z nią uzupełnia. Uczestniczy w przetwarzaniu białek w aminokwasy oraz w budowie DNA, bardzo ważna w początkowych stadiach ciąży. Jej niedobór powoduje  zaburzenia wzrostu i budowy kości, zapalenie śluzówek, anemię. U osób starszych oprócz niedokrwistości powoduje dystrofię umysłową. Niedobór witaminy B9 może przyczynić się do powstania depresji, zmian w szpiku kostnym oraz atrofii mózgowej.

Witamina B12 (kobalamina)  –  jest odpowiedzialna za tworzenie czerwonych krwinek, powłok nerwowych i wielu białek. Bierze udział w rozpadzie niektórych aminokwasów i rozgałęzionych kwasów tłuszczowych, przekształcaniu homocysteiny w metioninę, syntezie folianów. Niedobór powoduje  anemię oraz może przyczynić się do upośledzenia syntezy DNA. W duecie z kwasem foliowym biorą udział w procesach krwiotwórczych, wspomagają układ immunologiczny, zmniejszają poczucie zmęczenia i wyczerpania.

Badania dowiodły, że witaminy z  grupy B odpowiedzialne są za prawidłowy przebieg procesów biochemicznych, a ich niedobór prowadzi do rozwoju wielu chorób. Ze względu na występujące ograniczenia przyswajania niektórych witamin z tej grupy, jednocześnie doceniając ich aktywność oksydacyjną, profilaktyka w postaci suplementacji jest niezbędna.

 

 

Teresa Jaroszyńska
Ekspert ds. produktów Holistic Polska

 

 

Źródła:

[1] Katedra Fizyki Chemicznej – Uniwersytet Opolski: Metale w środowisku,cz.II, wpływ    metali ciężkich na rośliny.

[2] Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego 2017 Vol.11, nr 1.

[3] Odżywianie dla zdrowia – Paul Pitchford

[4] International Journal of Probiotics and Prebiotics Vol.No.3/4

[5] Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, Tom 12, str.360

[6] Czytelniamedyczna.pl

[7] The Neal’s Yard Bakery Whole Food – Rachel Haigh

[8] Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 6(55).

[9] Oddział Roślin Zielarskich w Instytucie Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu.