Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) jest stanem manifestującym się problematycznymi objawami fizycznymi i psychicznymi, występującymi cyklicznie w czasie od wystąpienia owulacji do pierwszego dnia miesiączki oraz ustępującymi  wraz z końcem krwawienia miesiączkowego. Poznanych zostało ponad 200 symptomów PMS, których  doświadcza  ok. 20 ­­– 80% kobiet w wieku reprodukcyjnym. Około 2 – 6% kobiet doświadcza cięższej postaci PMS, która objawia się bardziej nasilonymi problemami głównie psychicznymi, jest to przedmiesiączkowe zaburzenie dystroficzne (PMDD). Przyczyny i powody występowania PMS/PMDD nie zostały do końca poznane, ale na pewno znaczącą rolę  w występowaniu zespołu odgrywają czynniki genetyczne, biologiczne, psychologiczne, socjalne.  Zjawisko jest wieloczynnikowe i nie ma na nie jednego konkretnego leku, natomiast istnieją nie farmakologiczne metody radzenia sobie z objawami  i farmakologiczne w cięższych przypadkach.

W przeciwdziałaniu i przezwyciężaniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego najważniejszym czynnikiem jest zrównoważona dieta, w której istotną rolę odgrywa zastosowanie kwasów tłuszczowych. Szczególnie zalecane są źródła kwasu alfa-linolenowego (omega3)pochodzące  z nasion siemienia lnianego, z nasion dyni, z chia – wyłącznie tłoczone na zimno i nie poddane rafinacji oraz z ciemnozielonych roślin, jak również niezbędnych kwasów tłuszczowych pochodzących z nieprzetworzonych źródeł,  to jest z pełnych zbóż, roślin strączkowych i ich kiełków, świeżych orzechów i nasion oraz z zielonych warzyw i mikroalg. Istotne w diecie kwasy EPA i DHA występują w rybach, np. w sardynce, łososiu, sardeli, tłuszczach ryb oraz GLA w spirulinie.

Inna postać kwasu alfa linolenowego to suplementy, czyli kapsułki zawierające kwasy tłuszczowe pochodzące z tłuszczu ryb oraz  pochodzące z pewnych gatunków roślin. Oleje roślinne zawierają mniej zanieczyszczeń, jednakże jeśli zachodzi potrzeba zastosowania dużych ilości kwasów omega3, wtedy tłuszcze pochodzące z ryb są bardziej skuteczne.

Dowiedziono, że zdrowa dieta oraz aktywność fizyczna są bardzo pomocne w przezwyciężaniu napięcia przedmiesiączkowego i w funkcjonowaniu w dobrej formie do około 45 a czasem  55 roku życia.

Menopauza to czas, w którym naturalnie ustaje cykl miesiączkowy i stopniowo obniża się poziom żeńskiego hormonu płciowego estrogenu. U zdrowej kobiety proces menopauzy przebiega łagodnie, ale bywa też i tak, że doświadczamy objawów zakłóconego przebiegu tego procesu. Te najczęściej spotykane i uciążliwe zarazem to te manifestujące się uderzeniami gorąca, następnie rozdrażnienie, nerwowość, kłopoty z koncentracją, poty nocne, bezsenność, bóle głowy do depresji włącznie. Bywa, że wymienione objawy mijają po około roku.

Najlepszym lekarstwem w  tym czasie jest bezstresowy, pozbawiony napięć styl życia, każda z nas wie, że ten lek jest prawie niedostępny . Ale jeśli wykorzystamy inne remedia, a jest ich wystarczająco duży wachlarz, to  zmniejszymy poziom stresu, poprawimy samopoczucie, komfort egzystencji, ale też możemy zapobiec  skutkom funkcjonowania menopauzy.

Dużym problemem zdrowotnym jest osteoporoza pomenopauzalna, charakteryzująca się zmniejszoną masą kostną i zwiększoną porowatością korową.

Tkanka kostna ulega ciągłej transformacji w procesie przebudowy. W ostatnim czasie leczenie farmakologiczne osteoporozy oferuje nowe perspektywy terapeutyczne, przynosząc korzyści nawet u pacjentów z powiązanymi chorobami przewlekłymi [1].

Kobiety po menopauzie wykazały wyższy poziom białka RBP4 i niekorzystny profil kardiometaboliczny w porównaniu do kobiet przed menopauzą, co może być związane z insulinoopornością. Ponieważ  nie ma wystarczających danych na temat wpływu menopauzy na wartości tego białka w surowicy, wykonano badanie mające wykazać czy związek między menopauzą a białkiem RBP4 jest zależny od insulinooporności. Badanie było przekrojowe, wykonano je z udziałem kobiet przed menopauzą i po menopauzie, które nie były leczone. Wywnioskowano, że menopauza wpływa na poziom białkaRBP4 w surowicy, co należy wziąć pod uwagę w występowaniu zaburzeń kardiometabolicznych. Kobiety po menopauzie są bardziej narażone na choroby sercowo-naczyniowe i cukrzycę typu2. Kobiety w wieku  rozrodczym mają mniejsze ryzyko chorób związanych z otyłością w porównaniu do kobiet po menopauzie. A zatem podwyższony poziom białka RBP4 sprzyja otyłości i związanym z otyłością zaburzeniom [2].

Menopauza wiąże się z wieloma zmianami w konstytucji organizmu kobiety. Aktualnie prowadzone badania potwierdzają związek między pochodzeniem etnicznym, a predyspozycjami zdrowotnymi dotyczącymi menopauzy. Kobiety zachodu reprezentują wyższy odsetek uderzeń gorąca niż kobiety azjatyckie, które z kolei częściej zgłaszają ból mięśni. Ponieważ ryzyko chorób związanych z menopauzą różni się w zależności od pochodzenia etnicznego i nie przebiega jednakowo u każdej grupy kobiet, naukowcy rozważają czy menopauza wciąż ewoluuje, a jeśli tak, to czy może być opóźniona?

Są badania, które pokazują potencjał do dalszego rozwoju menopauzy i być może późniejszego  pojawienia się menopauzy, co może dać kobietom więcej czasu na planowanie rodziny [3].

Dowiedziono, że zdrowa dieta oraz umiarkowana aktywność fizyczna są pomocne w równoważeniu funkcjonowania organizmu i gospodarki hormonalnej, tym samym znacznemu łagodzeniu objawów menopauzy i w dalszym ciągu zapobieżeniu skutkom menopauzy.

Jest prawdopodobne, że wystąpienie menopauzy można opóźnić  stosując właściwą dietę oraz w ramach aktywności fizycznej, włączając praktyki (medytacja, joga) utrzymujące nas w równowadze psychicznej i fizycznej mające na celu minimalizowanie poziomu stresu.

Pokarmy wskazane w okresie menopauzy wpływające kojąco i rozluźniająco na wątrobę to zarodki pszenne, fasolka mung i jej kiełki, fasolka szparagowa, fasola czarna, fasola kidney, tofu, jęczmień, wodorosty, spirulina, sezam (najlepiej czarny). W leczeniu dolegliwości okresu menopauzy istotne są witaminy E, B-kompleks, A, C oraz minerały, szczególnie ten działający przeciw osteoporozie czyli wapń. W okresie menopauzy wchłanianie wapnia jest obniżone i dlatego należy uwzględnić w diecie witaminę D oraz odpowiednią ilość magnezu, bo ten oprócz tego, że z witaminą D reguluje gospodarkę wapniem, to jeszcze pomaga równoważyć  zaburzenia równowagi mentalnej i emocjonalnej, w tym rozdrażnienie, zaburzenia snu, wpływa rozluźniająco na mięśnie łącznie z mięśniem sercowym. Witamina E pobudza wytwarzanie estrogenu, dzięki czemu zmniejsza intensywność uderzeń gorąca i innych dolegliwości wynikających z menopauzy. Jeśli pomimo stosowania diety bogatej w witaminę E, dolegliwości nie ustępują, dobrze będzie zastosować witaminę E w większej dawce, t.j. 300I.U.w postaci dobrej jakości suplementu, trzy razy dziennie w porze posiłków. Korzystne efekty, przynoszące ulgę w objawach menopauzy wykazują również zioła  serdecznik, szafran, arcydzięgiel chiński, aloes, mleczko pszczele.

Zdecydowanie należy wykluczyć cukier rafinowany, jego spożywanie prowadzi do zakwaszenia organizmu i co za tym idzie do szybkiego zużycia minerałów; wtedy dochodzi do utraty wapnia co prowadzi do osteoporozy. Przy zakwaszonym organizmie układ trawienny gorzej trawi i nie wchłania wartości odżywczych. Cukier w nadmiernej ilości bierze udział w powstawaniu wielu zaburzeń  i chorób, przede wszystkim otyłości, która prowadzi do cukrzycy, wysokiego ciśnienia krwi, chorób serca, osłabienia układu odpornościowego, co za tym idzie powstawania zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz dolegliwości  wynikających z  okresu działania menopauzy[4].

 

 

Teresa Jaroszyńska
Ekspert ds. produktów Holistic Polska

 

 

Źródła:

[1]Akademia Search Ultimate Tanasescu,Rodica Narcisa.Medic.ro.2018.

[2]Klisic,Aleksandra;Stanisic,Verika;Jovanovic,Milovan;Kavaric,Nebojsa;Ninic Ana. Timocki Medicinski Glasnik 2017

[3]Chan,Shirley;Gomes,Alyssa;Sing,Rama Shankar BMC Women’s Health 4/19/2020, Vol.20 Issue1.

[4]Tradycje azjatyckie i nowoczesna wiedza o żywieniu- Paul Pitchfword