Menopauza to naturalny etap w życiu kobiet, który wiąże się z wieloma zmianami fizycznymi i emocjonalnymi. Właściwa opieka i wsparcie są niezwykle istotne w tym okresie. Coraz więcej kobiet sięga po naturalne metody łagodzenia objawów menopauzy, takie jak rośliny o działaniu wspierającym zdrowie. Oprócz popularnej czerwonej koniczyny, istnieje wiele innych roślin, które mogą przynieść ulgę.
Zioła znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, zarówno w profilaktyce zdrowia jak i w leczeniu różnych chorób. Wchodzą w skład leków oraz suplementów diety i ciągle obserwuje się postępujące ich stosowanie.
Badania wykazują, że około 80% kobiet w wieku 45-60 lat stosuje roślinne produkty lecznicze w celu łagodzenia objawów menopauzy. Roślinne produkty lecznicze sprzedawane bez recepty, które cieszą się tak dużą popularnością, że wg WHI (Inicjatywa Zdrowia Kobiet), stosowanie tradycyjnych preparatów stawia przed hormonalną terapią zastępczą. Wiele z tych roślin zawiera fitoestrogeny, czyli związki roślinne o podobnym działaniu jak estrogeny. Fitosterogeny mogą wspomagać równowagę hormonalną, łagodzić uderzenia gorąca, poprawiać kondycję kości i mieć korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy.
Rośliny wspierające okres menopauzy to poznana już i popularna czerwona koniczyna, podobne właściwości wykazują również inne rośliny, np. pluskwica groniasta, ostropest plamisty, wiesiołek dwuletni, lukrecja, serdecznik pospolity, chmiel zwyczajny, siemie lniane, lucerna, słodkie ziemniaki, kasztany, rabarbar.
Menopauza jest naturalnym następstwem zanikania pęcherzyków jajnikowych oraz syntezy estrogenów, co następuje około 50 roku życia. Zmniejszanie się aktywności jajników w początkowej fazie sprawia, że miesiączki występują nieregularnie aż do ich ustania. Kolejnymi, choć jeszcze wczesnymi objawami menopauzy są uderzenia gorąca, nadmierna potliwość, suchość pochwy, bardzo często, bo u 80% kobiet występują objawy ze strony układu moczowo-płciowego. Kiedy miesiączkowanie ustaje, obniża się poziom progesteronu we krwi, którego źródłem jest estron (hormon z grupy estrogenów), a wówczas jego stężenie jest zbyt niskie, by efektywnie zahamować uwalnianie hormonów glikoproteinowych (gonadotropin) przez przysadkę mózgową. Hormonami glikoproteinowymi są: hormon folikulotropowy (FSH) oraz hormon luteinizujący (LH), a ich stężenie rośnie wraz z rozpoczynającym się okresem postmenopauzalnym, co wiąże się ze zmianami zachodzącymi w drugorzędnych cechach płciowych oraz z wystąpieniem osteoporozy.
W celu zmniejszenia, a nawet uniknięcia objawów tego naturalnego procesu w naszych organizmach oraz zapobieżenia jego skutkom, medycyna konwencjonalna od ponad 30 lat zaleca hormonalną terapię zastępczą złożoną z estrogenu i w połączeniu z progesteronem od ponad 20 lat. Ten okres poprzez badania pozwolił dowieść, że zalecana terapia zmniejsza śmiertelność z powodu chorób sercowo-naczyniowych u ok. 35% kobiet, a u 50% kobiet zmniejsza ryzyko występowania osteoporozy. Badania wykazują również, że hormonalna terapia zastępcza ma wpływ na zmniejszenie utraty pamięci, wystąpienia choroby Alzheimera i raka jelita grubego. Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej przynosi wyraźną poprawę w funkcjonowaniu w okresie menopauzy, jednakże według badań opublikowanych przez WHI, u kobiet stosujących tę terapię dłużej niż 5 lat wzrasta ryzyko wystąpienia raka sutka, endometrium, jajników, zakrzepicy, chorób pęcherzyka żółciowego, zatem coraz więcej kobiet rezygnuje z hormonalnej terapii zastępczej, wybierając produkty roślinne lub środki stworzone na bazie roślin, które zawierają związki z grupy fitoestrogenów zastępujące estrogen.
Jednym z najczęściej występujących i uciążliwych objawów menopauzy są uderzenia gorąca. Około 80% kobiet w krajach zachodnich doświadcza tego nieprzyjemnego objawu. Zauważono, że różnice w diecie mogą mieć wpływ na częstość występowania uderzeń gorąca. Dieta bogata w izoflawony i flawonoidy, tak charakterystyczna dla diety wschodniej, może przyczyniać się do zmniejszenia częstości występowania uderzeń gorąca oraz wpływać pozytywnie na gęstość kości.
Fitoestrogeny, które występują w wielu roślinach, wykazują podobne działanie jak estrogeny. Poznano ok. 300 roślin, które wykazują właściwości estrogenne u zwierząt, dlatego zaczęto poszukiwać związków o podobnych właściwościach w roślinach spożywanych przez ludzi. Badania wykazały, że fitoestrogeny mogą mieć korzystny wpływ na zapobieganie osteoporozie, chorobom sercowo-naczyniowym oraz łagodzenie objawów depresyjnych. Zawierające fitoestrogeny zioła, takie jak dziurawiec, szałwia czy chmiel, mogą przynieść ulgę w okresie menopauzy. Fitoestrogeny występują także owocach i warzywach ze szczególnym uwzględnieniem roślin strączkowych.
W grupie związków, które wykazują działanie estrogenne znajdują się izoflawony, których jest ponad 1000, a najwyższą aktywność wykazują biochanina A, genisteina, daidzeina, formononetyna – charakterystyczne dla czerwonej koniczyny, następnie kumestrol, lignany oraz dihydroksychalkony. Aktywność estrogenową przypisuje się również flawonoidom, w tym kwercetynie.
Znaczenie roślin w zapobieganiu skutkom objawów menopauzy wymaga dalszych badań, bo pomimo, że efekt przyrostu masy kostnej nie we wszystkich badaniach został potwierdzony, to jednak istnieją badania potwierdzające, że podawanie fitoestrogenów może hamować różnicowanie i aktywację osteoklastów i innych cząsteczek biorących udział w równowadze przebudowy kości. Stosowanie fitoestrogenów zapewnia również ochronę układu sercowo-naczyniowego, ponieważ ich działanie wiąże się ze wzrostem lipoprotein o dużej gęstości.
Fitoestrogeny wykazują potencjał w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym, osteoporozie, łagodzeniu objawów depresyjnych, np. te znajdujące się w dziurawcu, szałwii czy chmielu.
Należy pamiętać, że pomimo bezpiecznego i pozytywnego działania fitoestrogenów, reprezentujemy różnice w budowie, przyswajaniu i działaniu naszych organizmów, a więc odpowiedź może być różna i dlatego zaleca się systematyczny przegląd, czyli wykonywanie zalecanych badań oraz konsultację z lekarzem lub specjalistą przed rozpoczęciem stosowania suplementów czy ziół.
Teresa Jaroszyńska
Ekspertka Holistic Polska,
prowadząca ekspertlinię Holistic: 572 312 127
Źrodła:
1/ Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie cz.1 PF_2012_079-092.
2/ Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie cz.2 PM_Art_15866-100.
3/ https://ptfarm.pl/pub/File/FP/5_2009/flawonoidy
4/ https://www.revistadeendocrinologia.com
Hormony bioidentyczne i fitoestrogeny
Podczas wakacji i podróży nasze jelita często mogą być narażone na różnorodne czynniki, które mogą wpływać na ich kondycję, a tym samym na nasze samopoczucie. Zmiana diety, nieregularne posiłki, stres wynikający z podróży czy zmiana strefy czasowej – to tylko niektóre czynniki, które mogą wpływać na prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Zaparcia i podobne dolegliwości często wynikają także z takich przyczyn jak niedostateczne spożycie wody, ale także długotrwały bezruch, na przykład podczas długich podróży samochodem lub lotów.
Regularne spożywanie odpowiedniej ilości wody jest niezwykle ważne dla utrzymania prawidłowej funkcji trawiennych. Niedobór wody może powodować utwardzenie i spowolnienie perystaltyki jelit. Dlatego ważne jest, aby dbać o nawodnienie organizmu i regularnie pić odpowiednią ilość płynów.
Brak wystarczającej ilości błonnika w diecie może również przyczyniać się do trudności z trawieniem. Błonnik pełni kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowej konsystencji stolca oraz stymulacji ruchów jelit. Dlatego warto sięgnąć po pokarmy bogate w błonnik, takie jak warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe i nasiona.
Dodatkowo, stres i niepokój mogą negatywnie wpływać na nasz układ trawienny. Silne emocje i napięcie mogą spowodować zaburzenia perystaltyki jelit, prowadząc do problemów z regularnym opróżnianiem. Warto zatem znaleźć sposoby na redukcję stresu, takie jak medytacja, relaksacja czy regularna aktywność fizyczna.
Długotrwałe bezruchy, takie jak siedzenie w samochodzie lub na długich lotach, również mogą wpływać na funkcjonowanie naszych jelit. Brak aktywności fizycznej może spowodować spowolnienie perystaltyki jelit, utrudniając prawidłowe opróżnianie. Jeśli jest to możliwe, warto wstawać i poruszać się regularnie podczas długich podróży, aby pobudzić przepływ krwi i stymulować perystaltykę jelit.
Pamiętaj, że zdrowe funkcjonowanie jelit jest istotne dla naszego ogólnego samopoczucia.
Suplement diety Holistic Ultratarm zawiera unikalną formułę opartą na tlenku magnezu, który skutecznie ułatwia opróżnianie jelit, zwłaszcza w przypadku spowolnienia ich perystaltyki. Ten naturalny składnik pomaga zatrzymać wodę w jelitach, co powoduje rozluźnienie zawartości jelit i zwiększenie jej objętości, pobudzając jednocześnie naturalne ruchy jelit. Ultratarm może okazać się cennym wsparciem funkcjonowania układu trawiennego nawet w trudnych warunkach podróży.
Dodatkowo, Ultratarm zawiera również witaminę C, która może okazać się pomocna szczególnie podczas podróży, gdy nasz organizm może być narażony na stres i zmęczenie.
Jedną z największych zalet suplementu diety Ultratarm jest jego łagodna i nieuzależniająca formuła, co oznacza, że możesz go stosować zarówno na co dzień, jak i w formie krótkotrwałej kuracji. Jest odpowiedni nawet dla osób z wrażliwymi jelitami, zapewniając im ulgę i poprawę komfortu trawiennego. Może być stosowany zarówno regularnie, jako długoterminowe wsparcie dla układu pokarmowego, jak i w formie krótszych kuracji, które pomagają przywrócić równowagę jelitową.
Dbanie o odpowiednie nawodnienie, spożywanie błonnika, redukcja stresu oraz regularna aktywność fizyczna mogą pomóc w utrzymaniu zdrowych i prawidłowych trawień. Jeśli jednak dolegliwości się utrzymują, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć poważniejsze problemy zdrowotne.
Czy wiesz, że antyoksydanty odgrywają kluczową rolę w naszym zdrowiu? Są to substancje, które pomagają zwalczać działanie wolnych rodników w organizmie, chroniąc nasze komórki przed stresem oksydacyjnym. Dlatego warto zadbać o ich obecność w naszej codziennej diecie!
Antyoksydanty można znaleźć w różnych produktach spożywczych, takich jak owoce, warzywa, orzechy, nasiona i wiele innych. Są one bogate w witaminy, minerały i fitoskładniki, które wspierają nasze zdrowie.
Oto kilka popularnych antyoksydantów i ich korzystny wpływ na organizm:
- Witamina C: Wzmacnia układ odpornościowy, przyspiesza gojenie się ran i wspomaga produkcję kolagenu.
- Beta-karoten: Ważny dla zdrowia oczu, skóry i układu odpornościowego.
- Witamina E: Pomaga w ochronie komórek przed uszkodzeniem i wspiera zdrowie serca.
- Likopen: Związany z redukcją ryzyka chorób serca i pewnych typów nowotworów.
- Flawonoidy: Wspomagają działanie antyoksydacyjne, zmniejszają stan zapalny i chronią przed chorobami serca.
Jarmuż jest jednym z najsilniejszych superfoods, bogatym w antyoksydanty, które mają ogromne korzyści dla zdrowia. Oto niektóre z głównych antyoksydacyjnych właściwości jarmużu:
1️⃣ Wysoka zawartość witamin i minerałów: Jarmuż jest bogaty w witaminę C, która jest silnym antyoksydantem, pomagającym w ochronie komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Zawiera również witaminę A, E i K, które odgrywają kluczową rolę w ochronie przed oksydacyjnym stresem.
2️⃣ Flawonoidy i karotenoidy: Jarmuż zawiera różnorodne flawonoidy i karotenoidy, takie jak beta-karoten, luteina i zeaksantyna. Te składniki aktywnie neutralizują wolne rodniki, zmniejszając ryzyko stresu oksydacyjnego i uszkodzenia komórek.
3️⃣ Kwas foliowy: Jarmuż jest również doskonałym źródłem kwasu foliowego, który jest niezbędny dla produkcji i naprawy DNA. Pomaga w utrzymaniu zdrowego układu krwionośnego i zapobiega uszkodzeniu komórek przez wolne rodniki.
4️⃣ Fitoskładniki: Jarmuż zawiera fitoskładniki, takie jak glukozinolany, które mają silne właściwości przeciwnowotworowe i antyoksydacyjne. Pomagają one w neutralizacji i usuwaniu toksyn z organizmu oraz ochronie przed uszkodzeniem DNA.
5️⃣ Detoksykacja: Jarmuż wspiera naturalne procesy detoksykacyjne organizmu, pomagając w eliminacji toksyn i szkodliwych substancji chemicznych. Działa również jako oczyszczacz krwi, wspomagając zdrowie wątroby i układu trawiennego.
Dodaj jarmuż do swojej codziennej diety, aby czerpać korzyści z jego antyoksydacyjnych właściwości. Możesz go spożywać na surowo w sałatkach, dodawać do koktajli, smoothie lub dusić go jako dodatek do dań głównych. Pamiętaj, że przed rozpoczęciem nowej diety zaleca się skonsultowanie z dietetykiem lub lekarzem.
Inne cenne źródła antyoksydantów to:
- Owoce jagodowe: Jagody, takie jak borówki, jagody goji, maliny, truskawki i jeżyny, są bogate w antyoksydanty, w tym flawonoidy i witaminę C.
- Warzywa liściaste: Szpinak, jarmuż, rukola i sałata zawierają wiele antyoksydantów, takich jak witamina C, beta-karoten i witamina E.
- Czerwona fasola: Jest to źródło antyoksydantów, w tym antocyjanów, które są związane z ochroną komórek przed stresem oksydacyjnym.
- Orzechy: Orzechy, takie jak orzechy włoskie, migdały i orzeszki ziemne, są bogate w antyoksydanty, takie jak witamina E, flawonoidy i polifenole.
- Zielona herbata: Jest ona źródłem katechin, które są silnymi antyoksydantami.
- Gorzka czekolada: Zawiera ona polifenole, które działają jako antyoksydanty i mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie serca.
- Kurkuma: Zawiera kurkuminę, która jest silnym przeciwutleniaczem i ma właściwości przeciwzapalne.
Źródła:
- „Nutritional and Phytochemical Composition of Jarmuż (Brassica oleracea L. var. acephala DC.)” – International Journal of Food Properties
- „Kale and Health: A Nutritional Perspective” – Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety
- „Antioxidant and anti-inflammatory properties of kale (Brassica oleracea L. var. acephala) leaves: A review” – Food Chemistry
Zdrowie jest naszym największym skarbem, dlatego niezwykle ważne jest, abyśmy odpowiednio dbali o nie każdego dnia. Zdrowiu mężczyzn wciąż nie poświęca się należytej uwagi. Okazuje się, że mężczyźni często pomijają regularne badania i nie przywiązują takiej wagi do swojego dobrostanu jak kobiety. Dlatego warto poświęcić trochę uwagi profilaktyce zdrowia mężczyzn i przyjrzeć się kilku kluczowym krokom, które można podjąć w celu zapewnienia długotrwałego dobrostanu.
Regularne wizyty u lekarza: Regularne kontrole lekarskie są kluczowe dla zachowania zdrowia. Ważne jest, aby przeprowadzać badania ogólne, takie jak pomiar ciśnienia krwi, badania krwi i kontrola masy ciała. Ponadto, mężczyźni powinni regularnie wykonywać badania specjalistyczne, takie jak badania prostaty i jelita grubego. Znajomość punktu wyjściowego jest kluczem do dobrania właściwej drogi postępowania.
Zdrowa dieta: Nikogo nie trzeba już zapewne przekonywać, że odpowiednie odżywianie się ma ogromne znaczenie dla zdrowia. Staraj się spożywać zróżnicowane posiłki, bogate w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze i wartościowe źródła białka. Unikaj przetworzonej żywności, fast foodów i nadmiaru soli oraz cukru.
Regularna aktywność fizyczna: Regularna aktywność fizyczna ma ogromne znaczenie dla zdrowia mężczyzn. Upewnij się, że angażujesz się w co najmniej 150 minut umiarkowanej intensywności aktywności fizycznej lub 75 minut intensywnej aktywności fizycznej co tydzień. Możesz wybrać takie aktywności jak bieganie, pływanie, jazda na rowerze czy siłownia.
Kontrola stresu: Zbyt intensywny stres, a szczególnie ten przewlekły negatywnie wpływa na zdrowie. Staraj się znaleźć sposoby na zarządzanie stresem, takie jak medytacja, relaksacja, czy hobby, które dają Ci przyjemność i odprężenie. Również odpowiednia ilość snu ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Zadbaj o odpowiednią długość, ale i jakość snu. Staraj się kłaść o regularnych porach i zadbaj o odpowiednie wyciszenie przed snem.
Unikanie używek: Unikaj nadużywania alkoholu i palenia papierosów. Oba te nawyki obciążają organizm i mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, schorzenia płucne czy nowotwory.
Profilaktyka seksualna: Jeśli jesteś aktywny seksualnie, pamiętaj o korzystaniu z zabezpieczeń i regularnym wykonywaniu badań na choroby przenoszone drogą płciową. Regularne badania mogą pomóc w wczesnym wykryciu i leczeniu ewentualnych problemów zdrowotnych.
Profilaktyka zdrowia mężczyzn powinna być priorytetem dla każdego mężczyzny. Zapewnienie odpowiednich badań, zdrowej diety, aktywności fizycznej, zarządzania stresem i unikanie szkodliwych nawyków to kluczowe kroki, które można podjąć w celu zapewnienia długotrwałego dobrostanu. Pamiętaj, że dbanie o swoje zdrowie jest inwestycją w przyszłość. Dbaj o siebie dla siebie, ale i z myślą, o tych, którzy Cię kochają.
Truskawki są bogate w witaminę C, która wspiera nasz układ odpornościowy, zapewniając nam ochronę przed infekcjami. Zawierają również błonnik, który wspomaga trawienie i utrzymanie prawidłowej pracy jelit. Ponadto, truskawki są źródłem antyoksydantów, które pomagają w zwalczaniu wolnych rodników i chronią nasze komórki przed uszkodzeniami.
To idealny moment, aby cieszyć się smakiem sezonowych truskawek i wykorzystać je w tym przepisie na wegańskie lody. Nie tylko będą one pyszne i orzeźwiające, ale również pełne składników odżywczych, które wspierają nasze zdrowie.
Składniki:
- 2 szklanki mrożonych truskawek
- 1 puszka mleka kokosowego
- 1/4 szklanki syropu klonowego lub innego słodzika, np. daktylowego syropu
- 1 łyżeczka soku z cytryny
- Opcjonalnie: kilka kawałków świeżych truskawek do udekorowania
Sposób przygotowania:
- Wysusz mrożone truskawki przez kilka minut na papierowym ręczniku, aby pozbyć się nadmiaru wody.
- Oczyść truskawki z szypułek i liści i umieść owoce w blenderze.
- Dodaj mleko kokosowe, syrop klonowy (lub inny słodzik) oraz sok z cytryny.
- Zmiksuj składniki na gładką masę. Jeśli masa będzie zbyt gęsta możesz dodać odrobinę wody, aby ułatwić mieszanie.
- Przelej masę do pojemnika i wstaw do zamrażalnika.
- Mroź lody przez co najmniej 4 godziny lub do momentu, gdy staną się one sztywne.
- Przed podaniem wyjmij lody z zamrażarki i pozostaw na kilka minut, aby nieco zmiękły, łatwiej będzie uformować z nich kule łyżką do lodów.
- Możesz udekorować lody świeżymi plasterkami truskawek lub innymi ulubionymi dodatkami.
Teraz możesz cieszyć się pysznymi, wegańskimi lodami truskawkowymi. Są one świetnym deserem dla osób, które unikają produktów pochodzenia zwierzęcego, a jednocześnie pragną delektować się smakiem lata. Smacznego!
Starzenie się to naturalny proces, który dotyczy nas wszystkich. Jednak wiele osób poszukuje sposobów na zwolnienie tempa tego procesu i utrzymanie młodzieńczego wyglądu oraz witalności. Istnieje wiele sposobów, które mogą pomóc w walce z procesem starzenia się. Warto więc holistycznie zadbać o swoje ciało, ducha i umysł, by starzeć się zdrowo i pięknie.
1. Zdrowa dieta: Jednym z kluczowych czynników wpływających na proces starzenia się jest nasza dieta. Włączanie do swojego menu świeżych warzyw i owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych, zdrowych tłuszczów (np. awokado, orzechy) oraz chudego źródła białka (np. drób, ryby) dostarczy organizmowi niezbędnych składników odżywczych i antyoksydantów, które pomagają w zwalczaniu wolnych rodników, odpowiedzialnych za proces starzenia się i ochronie komórek przed uszkodzeniami. Właściwie dobra suplementacja, kluczowymi dla utrzymania naturalnego piękna i pielęgnacji młodości to dodatkowa pomoc w drodze do starzenia się w stylu pro-aging.
2. Regularna aktywność fizyczna: Ruch jest kluczowy nie tylko dla naszego ogólnego zdrowia, ale także dla walki z procesem starzenia się. Regularna aktywność fizyczna, taka jak spacer, jazda na rowerze, pływanie czy joga, pomaga w utrzymaniu elastyczności mięśni i stawów, poprawia krążenie krwi oraz wpływa na nasze samopoczucie i kondycję psychiczną.
3. Odpowiednia jakość snu: Sen pełni ważną rolę w procesie regeneracji organizmu. Nieprawidłowy sen może przyspieszyć proces starzenia się. Staraj się zapewnić sobie odpowiednią ilość snu (około 7-8 godzin dziennie) i stworzyć odpowiednie warunki do wypoczynku, takie jak ciemne i ciche pomieszczenie, odpowiednia temperatura pomieszczenia wygodne łóżko i naturalne tkaniny oraz unikanie przed snem ekspozycji na światło niebieskie np. to z ekranów elektronicznych.
4. Redukcja stresu: Długotrwały stres może przyczyniać się do przyspieszonego starzenia się organizmu. Wprowadzanie technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, głębokie oddychanie, joga czy spacer w przyrodzie, może pomóc w redukcji stresu i utrzymaniu równowagi zarówno psychicznej, jak i fizycznej.
5. Pielęgnacja skóry: To na skórze widoczne są pierwsze oznaki starzenia się. Regularne nawilżanie, delikatne oczyszczanie oraz stosowanie naturalnych produktów kosmetycznych, nieobciążających skóry mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej i promiennej cery.
6. Pozytywne podejście: Nasze podejście i sposób myślenia mają ogromny wpływ na nasze zdrowie i ogólny wygląd. Staraj się być pozytywnie nastawionym do siebie i świata, praktykować wdzięczność i szukać radości w codziennych chwilach. To pozytywne podejście może przyczynić się do spowolnienia procesu starzenia się.
Pamiętaj, że holistyczne podejście do walki z procesem starzenia się obejmuje cały nasz styl życia. Odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, redukcja stresu, pielęgnacja skóry i pozytywne nastawienie mogą wspierać nas w utrzymaniu zdrowego i młodzieńczego wyglądu. Warto inwestować w swoje zdrowie i dobrostan, aby cieszyć się pełnią życia przez wiele lat!
Gluten to białko występujące w ziarnach żyta, pszenicy i jęczmienia. Po łacinie gluten oznacza klej, a gluten tworzy lepką siateczkę podczas wyrabiania ciasta, co nadaje pulchności wypiekom. Z ewolucyjnego punktu widzenia ludzie jedzą produkty bezglutenowe przez 99,9% swojego życia, a nasze jelita nie mają enzymów wymaganych do rozkładania glutenu. Ponadto w ciągu ostatnich 50 lat byliśmy narażeni na gluten w znacznie większym stopniu niż wcześniej.
W ciągu ostatnich 50 lat byliśmy narażeni na gluten w znacznie większym stopniu niż wcześniej. Dzisiejsza pszenica zawiera więcej glutenu i więcej glutenu dodaje się do chleba, wypieków i innych produktów spożywczych. Być może nie jest to takie zaskakujące, że wiele osób nie czuje się dobrze po zjedzeniu glutenu. Oprócz celiakii (nietolerancji glutenu), w ostatnich latach wzrosła liczba osób z alergią na pszenicę i nadwrażliwością na gluten.
CZYM JEST GLUTEN?
Gluten składa się z białek gliadyny i gluteniny i występuje w pszenicy, życie i jęczmieniu (1). Orkisz, żyto, pszenica płaskurka, kamut, bulgur i kuskus również zawierają gluten. Większość glutenu znajduje się w pszenicy, gdzie gluten stanowi 80-85% całkowitej zawartości białka (2). Podczas pieczenia chleba i ciast gluten podczas wyrabiania tworzy siateczkę lepkich nitek, co ma istotne znaczenie dla właściwości ciasta (1). Gluten jest jak klej, który spaja chleb (3). Sieć glutenowa nadaje ciastu strukturę, która oznacza, że dwutlenek węgla powstający podczas fermentacji jest zatrzymywany w cieście, co skutkuje porowatą strukturą chleba (4). Dzisiejsza rafinowana pszenica zawiera więcej glutenu, a dodatkowy gluten jest dodawany do chleba, wypieków i innych produktów spożywczych w celu nadania pożądanych właściwości. Doprowadziło to do dwudziestokrotnego wzrostu ilości glutenu w pieczywie, w porównaniu do pieczyw wytwarzanego z pierwotnych ziaren (5).
GLUTEN PODCZAS NASZEJ EWOLUCJI
Ludzie zaczęli jeść gluten w wyniku wprowadzenia rolnictwa około 10 000 lat temu. Z ewolucyjnego punktu widzenia jest to stosunkowo niedawno, ponieważ ludzie istnieją od około 2,5 miliona lat. Innymi słowy, jedliśmy produkty bezglutenowe przez 99,9 procent naszego istnienia. Wprowadzenie rolnictwa oznaczało poważną zmianę stylu życia, nie tylko w zakresie diety. Jednocześnie nasze geny są w zasadzie takie same, odkąd współcześni ludzie ewoluowali około 200 000 lat temu i dlatego nie zostały przystosowane do diety, którą spożywa większość ludzi dzisiaj. Niektórzy uważają, że najlepiej czujemy się na diecie łowiecko-zbierackiej, zwanej też dietą z epoki kamienia, czyli diecie, którą ludzie jedli przed rolnictwem i która dominowała podczas naszej ewolucji. W rzeczywistości badania archeologiczne pokazują, że ludzie zapadali na więcej infekcji, zaczęli zapadać na próchnicę i słabszy wzrost szkieletu w związku z wprowadzeniem rolnictwa (6). Ponadto choroby cywilizacyjne, takie jak cukrzyca i choroby układu krążenia, nasiliły się po wprowadzeniu rolnictwa, a zwłaszcza po uprzemysłowieniu, które przyczyniło się do tego, że obecnie jemy więcej pszenicy i glutenu (7). Współczesne badania pokazują również, że dieta z epoki kamienia, która jest naturalnie bezglutenowa, zapewnia korzyści zdrowotne w chorobach cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2 (8).
CELIAKIA
Celiakia podobnie jak nietolerancja glutenu oznacza, że organizm nie toleruje glutenu. U osoby z celiakią układ odpornościowy w jelicie jest aktywowany pod wpływem glutenu, co prowadzi do stanu zapalnego, który uszkadza błonę śluzową jelit i kosmki jelitowe. Niedobory żywieniowe są powszechne w celiakii, ponieważ wyściółka jelit wchłania składniki odżywcze z pożywienia, które jemy (9). Celiakia zaliczana jest do chorób autoimmunologicznych, ponieważ układ odpornościowy atakuje nie tylko gluten, ale także transglutaminazę, która jest substancją własną organizmu. Transglutaminaza to enzym występujący w jelicie, który częściowo rozkłada gluten na gliadynę i inne białka. Celiakia charakteryzuje się odpowiedzią immunologiczną przeciwko określonej części gliadyny (alfa-gliadyna) i specyficznemu typowi transglutaminazy (transglutaminaza-2). Ale niektórzy ludzie reagują na kilka innych części pszenicy i glutenu. Mogą to być np. inne części gliadyny i inne rodzaje transglutaminazy. Jest to problem, ponieważ testy medyczne na celiakię analizują tylko przeciwciała przeciwko alfa-gliadynie i transglutaminazie-2. Osoba, która reaguje na inne frakcje glutenu (na przykład beta-gliadynę, gamma-gliadynę lub omega-gliadynę) lub jakikolwiek inny rodzaj transglutaminazy (na przykład typ 3 lub typ 6), uzyska negatywny wynik testu na celiakię, mimo że może silnie reagować na gluten (10,11,12,13,14).
Celiakia dotyka co najmniej 1–1,5% populacji świata zachodniego (15) i co najmniej 3% szwedzkiej młodzieży (16). Częstość występowania celiakii jest najwyższa w Szwecji i Finlandii, ale na całym świecie wzrasta (17). Nieznana liczba jest prawdopodobnie duża, ponieważ niektórzy z celiakią nie mają wyraźnych objawów, a diagnostyka jest niewystarczająca (18). Częstość występowania celiakii jest większa u osób z innymi chorobami autoimmunologicznymi (19). Im dłużej osoba z celiakią jest narażona na gluten, tym większe ryzyko, że osoba ta rozwinie więcej chorób autoimmunologicznych (20). Dlatego ważne jest, aby przejść test na celiakię, jeśli masz chorobę autoimmunologiczną. Dzieci, które mają genetyczną predyspozycję do celiakii, są tym bardziej narażone na rozwój choroby, im większą ilość glutenu spożywają w ciągu pierwszych pięciu lat życia (21).
Objawy celiakii:
Objawy żołądkowo-jelitowe (16)
- Biegunka
- Ból brzucha
- Wzdęcia
- Przewlekłe nieuleczalne zaparcia
- Nudności i wymioty
Inne objawy (16):
- Chroniczne zmęczenie
- Problem skórne
- Utrata masy ciała
- Niedokrwistość
- Niedobór żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12, wapnia i cynku
- Osteoporoza i nawracające złamania
- Ubytki szkliwa na zębach
- Polineuropatia (choroba nerwów)
- Depresja i wahania nastroju
- Zaburzenia miesiączkowania
- choroby stawów
- Bezpłodność
- Dolegliwości wątrobowe
Jeśli masz celiakię, ważne jest, aby do końca życia stosować dietę bezglutenową. Jeśli gluten zostanie całkowicie usunięty z diety, błona śluzowa jelit i kosmki jelitowe mogą się zregenerować, a większość objawów ustąpi (15).
WRAŻLIWOŚĆ NA GLUTEN – NADWRAŻLIWOŚĆ NA GLUTEN BEZ CELIAKII
Możesz być wrażliwy na gluten bez celiakii lub klasycznej alergii na pszenicę. Nazywa się to nadwrażliwością na gluten bez celiakii (NCGS). Występowanie NCGS nie jest w pełni poznane, ale wiadomo, że NCGS występuje znacznie częściej niż celiakia i alergia na pszenicę (22). Objawy NCGS są podobne do objawów celiakii i mogą wahać się od zmęczenia, depresji, bólu stawów, problemów skórnych i zespołu jelita drażliwego do zaburzeń autoimmunologicznych. W przeciwieństwie do celiakii, wyściółka jelitowa w NCGS nie ulega degeneracji (23), jednak wiadomo, że układ odpornościowy w jelicie jest aktywowany przez gluten w NCGS, w wyniku czego zwiększa się stan zapalny. Badania pokazują, że pacjenci z NCGS mają podwyższone przeciwciała IgG przeciwko glutenowi (24). Jeśli celiakia i alergia na pszenicę zostały wykluczone, możesz zatem przetestować się pod kątem NCGS za pomocą testów, które mierzą przeciwciała IgG przeciwko glutenowi we krwi, na przykład za pomocą testu na nietolerancję pokarmową.
Zarówno w celiakii, jak i NCGS obserwuje się zwiększoną przepuszczalność jelita, co oznacza, że między innymi bakterie i częściowo strawiony pokarm mogą przedostawać się z jelita do krwioobiegu, co aktywizuje układ odpornościowy. Nawet gliadyna z glutenu może przenikać przez błonę śluzową jelit i podrażniać układ odpornościowy (22). Istnieje związek między zwiększoną przepuszczalnością jelit a autoimmunizacją, a około 25% wszystkich pacjentów z NCGS ma chorobę autoimmunologiczną (25). Istnieje również połączenie między NCGS i IBS. W badaniu na pacjentach z IBS, u których wykluczono celiakię, dieta bezglutenowa zmniejszyła objawy w porównaniu z dietą zawierającą gluten. Pacjenci, którzy jedli produkty bezglutenowe, mieli również zmniejszoną przepuszczalność jelit (26).
Niezależnie od tego, czy masz celiakię, alergię na pszenicę czy NCGS, ważne jest wyeliminowanie glutenu z diety i wspomaganie gojenia błony śluzowej jelit substancjami takimi jak witamina D, cynk, L-glutamina i kwas masłowy. (27,28,29,30).
DLACZEGO KAŻDY POWINIEN UNIKAĆ GLUTENU
Pokarmy zawierające gluten, takie jak chleb i makaron, generalnie nie są zdrowe, ponieważ często zawierają proste węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym (IG). Niektóre rodzaje chleba mają nawet wyższy IG niż cukier. Gluten ma negatywny wpływ na naszą florę jelitową (31), a nasze jelita nie mogą prawidłowo rozkładać glutenu, a tym samym przyswajać go jako pożywienia (5). Badania wykazują powiązania między spożyciem glutenu a chorobami takimi jak: ADHD, artretyzm, alergie, choroby autoimmunologiczne, autyzm, choroby reumatyczne, demencja, depresja, cukrzyca, otyłość, wole toksyczne, IBS, IBD, łuszczyca, osteoporoza i schizofrenia. Spożycie glutenu wiąże się również z letargiem, zmęczeniem i niskim poziomem energii, podczas gdy dieta bezglutenowa powoduje wzrost energii (32,33).
Spożycie glutenu prowadzi do mniej lub bardziej zwiększonej przepuszczalności jelit u wszystkich ludzi. Dzieje się tak, ponieważ gliadyna białka glutenu powoduje, że komórki jelitowe, które budują ścianę jelita, wydzielają substancję zwaną zonuliną (34,35). Zonulin jest białkiem wpływającym na przepuszczalność błony śluzowej jelita cienkiego poprzez stymulację otwierania tzw. Tight Junctions (TJ). TJ działa jak swoista śluza otwierająca i zamykająca przejście z jelita cienkiego do krwi. Zwiększenie zonuliny wpływa negatywnie na TJ, co oznacza, że większe cząsteczki mogą przedostawać się z jelita cienkiego do krwi, co przyczynia się do szkodliwej przepuszczalności w jelicie, tzw. nieszczelnego jelita. Oprócz gliadyny uwalnianie zonuliny jest stymulowane przez niektóre bakterie i toksyny bakteryjne, takie jak lipopolisacharydy (36).
Zwiększona przepuszczalność w jelicie prowadzi do aktywacji układu odpornościowego, co może prowadzić do procesów zapalnych nie tylko w jelicie, ale w różnych miejscach organizmu. Problemy zdrowotne często pojawiają się tam, gdzie mamy najsłabsze ogniwo genetyczne. Podwyższony poziom zonuliny i zwiększona przepuszczalność jelit są związane z chorobami autoimmunologicznymi, problemami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą i innymi chorobami cywilizacyjnymi. Badania pokazują, że zdrowi stulatkowie mają znacznie niższy poziom zonuliny i lipopolisacharydów (toksyny bakteryjnej) we krwi w porównaniu z młodymi pacjentami z chorobami układu krążenia. Uwalnianie zonuliny w jelicie prowadzi do zwiększonej przepuszczalności jelit, co z kolei może prowadzić do wycieku lipopolisacharydów do krwi i powodowania przewlekłego stanu zapalnego o niskim stopniu złośliwości, który z kolei przygotowuje grunt pod choroby dobrostanu (37).
Podsumowując, my, ludzie, nie jesteśmy ewolucyjnie przystosowani do diety bogatej w gluten, a nasze jelita nie mogą prawidłowo rozkładać glutenu. Gluten zwiększa również tworzenie się zonuliny w jelicie, co prowadzi do zwiększonej przepuszczalności jelit (nieszczelne jelito), co z kolei stwarza podstawę do zwiększonego stanu zapalnego, w wyniku czego mogą wystąpić problemy psychiczne, choroby cywilizacyjne i choroby autoimmunologiczne.
ODNIESIENIA
1. Furugren (2018) Vegetabilier – livsmedel och matkunskap s. 228–339 Lund KFS i Lund.
2. Biesiekierski, J.R. What Is Gluten? J. Gastroenterol. Hepatol. 2017, 32, 78–81.
3. Akhondi H, Ross AB. Gluten Associated Medical Problems. 2022 Oct 31. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan.
4. Wieser H. Chemistry of gluten proteins. Food Microbiol. 2007 Apr;24(2):115-9.
5. Bengmark S. (2018) Välj hälsa! – mina samlade råd för ett friskare liv – hela berättelsen om antiinflammatorisk kost, god tarmflora och hur du ändrar din livsstil. Volante.
6. Spencer Larsen C., Biological Changes in Human Populations with Agriculture. Annual Review of Anthropology. 1995, 24:185-213.
7. Cordain L., et al. Origins and evolution of the Western diet: health implications for the 21st century. Am J Clin Nutr. 2005 Feb;81(2):341-54.
8. Jönsson T., et al. Beneficial effects of a Paleolithic diet on cardiovascular risk factors in type 2 diabetes: a randomized cross-over pilot study. Cardiovasc Diabetol. 2009 Jul 16;8:35.
9. Tarar ZI., et al. The Progression of Celiac Disease, Diagnostic Modalities, and Treatment Options. J Investig Med High Impact Case Rep. 2021 Jan-Dec;9:23247096211053702.
10. Vader W., et al. The gluten response in children with celiac disease is directed toward multiple gliadin and glutenin peptides. Gastroenterology. 2002 Jun;122(7):1729-37.
11. Van de Wal Y., et al. Glutenin is involved in the gluten-driven mucosal T cell response. Eur J Immunol. 1999 Oct;29(10):3133-9.
12. Hadjivassiliou M., et al. Autoantibodies in gluten ataxia recognize a novel neuronal transglutaminase. Ann Neurol. 2008 Sep;64(3):332-43.
13. Kim SY, Jeitner TM, Steinert PM. Transglutaminases in disease. Neurochem Int. 2002 Jan;40(1):85-103.
14. Aleanzi M., et al. Celiac disease: antibody recognition against native and selectively deamidated gliadin peptides. Clin Chem. 2001 Nov;47(11):2023-8.)
15. Lerner A, O’Bryan T, Matthias T. Navigating the Gluten-Free Boom: The Dark Side of Gluten Free Diet. Front Pediatr. 2019 Oct 15;7:414.
16. Celiaki, hos vuxna – Internetmedicin
17. Lerner A, Jeremias P, Matthias T. The world incidence of celiac disease is increasing: a review. Int J Recent Sci Res. (2015) 6:5491–6.
18. Tarar ZI., et al. The Progression of Celiac Disease, Diagnostic Modalities, and Treatment Options. J Investig Med High Impact Case Rep. 2021 Jan-Dec;9:23247096211053702.
19. Fasano A, Berti I, Gerarduzzi T, et al. Prevalence of celiac disease in at-risk and not-at-risk groups in the United States: a large multicenter study. Arch Intern Med. 2003;163(3):286–292.
20. Ventura A, Magazzù G, Greco L. Duration of exposure to gluten and risk for autoimmune disorders in patients with celiac disease. SIGEP Study Group for Autoimmune Disorders in Celiac Disease. Gastroenterology. 1999 Aug;117(2):297-303.
21. Agardh, D et al. Association of Gluten Intake During the First 5 Years of Life With Incidence of Celiac Disease Autoimmunity and Celiac Disease Among Children at Increased Risk. JAMA. 2019;322(6):514-523.
22. Cárdenas-Torres FI., et al. Non-Celiac Gluten Sensitivity: An Update. Medicina (Kaunas). 2021 May 24;57(6):526.
23. Umberto Volta U, Bardella MT, Calabrò A, Troncone R, Corazza GR. and The Study Group for Non-Celiac Gluten Sensitivity. An Italian prospective multicenter survey on patients suspected of having non-celiac gluten sensitivity. BMC Med. (2014) 12:85.
24. Uhde M., et al. Subclass Profile of IgG Antibody Response to Gluten Differentiates Nonceliac Gluten Sensitivity From Celiac Disease. Gastroenterology. 2020 Nov;159(5):1965-1967.e2.
25. Mansueto, P., et al. Autoimmunity Features in Patients With Non-Celiac Wheat Sensitivity. Am. J. Gastroenterol. 2021, 116, 1015–1023.
26. Khoshbin K, Camilleri M. Effects of dietary components on intestinal permeability in health and disease. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2020 Nov 1;319(5):G589-G608.
27. Al-Toma A., et al. European Society for the Study of Coeliac Disease (ESsCD) guideline for coeliac disease and other gluten-related disorders. United European Gastroenterol J. 2019 Jun;7(5):583-613.
28. Achamrah N., et al. Glutamine and the regulation of intestinal permeability: from bench to bedside. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2017 Jan;20(1):86-91.
29. Assa A, Vong L, Pinnell LJ, Avitzur N, Johnson-Henry KC, Sherman PM. Vitamin D deficiency promotes epithelial barrier dysfunction and intestinal inflammation. J Infect Dis. 2014 Oct 15;210(8):1296-305.
30. Chen P., et al. Association of vitamin A and zinc status with altered intestinal permeability: analyses of cohort data from northeastern Brazil. J Health Popul Nutr 21: 309–315, 2003.
31. Turnbaugh PJ., et al. The effect of diet on the human gut microbiome: a metagenomic analysis in humanized gnotobiotic mice. Sci Transl Med. 2009 Nov 11;1(6):6ra14.
32. Ruuskanen A., et al. Positive serum antigliadin antibodies without celiac disease in the elderly population: does it matter? Scand J Gastroenterol. 2010 Oct;45(10):1197-202.
33. Sapone A., et al. Divergence of gut permeability and mucosal immune gene expression in two gluten-associated conditions: celiac disease and gluten sensitivity. BMC Med. 2011 Mar 9;9:23.
34. El Asmar R., et al. Host-dependent zonulin secretion causes the impairment of the small intestine barrier function after bacterial exposure. Gastroenterology. 2002; 123(5): 1607–15.
35. Drago S, El Asmar R, Di Pierro M, et al.: Gliadin, zonulin and gut permeability: Effects on celiac and non-celiac intestinal mucosa and intestinal cell lines. Scand J Gastroenterol. 2006; 41(4): 408–19.
36. Fasano A. All disease begins in the (leaky) gut: role of zonulin-mediated gut permeability in the pathogenesis of some chronic inflammatory diseases. F1000Res. 2020 Jan 31;9:F1000 Faculty Rev-69.
37. Carrera-Bastos P., et al. Serum Zonulin and Endotoxin Levels in Exceptional Longevity versus Precocious Myocardial Infarction. Aging Dis. 2018 Apr 1;9(2):317-321.
SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowt) to nierównowaga w mikobiocie jelit, a dokładnie przerost bakterii w jelicie cienkim, na skutek, którego może dochodzić do licznych, nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego, takich jak wzdęcia, uczucie pełności po jedzeniu, biegunki, zaparcia, osłabienie, zgaga, niestrawność, produkcja nadmiernej ilości gazów, uszkodzenie błony śluzowej jelita cienkiego czy niedożywienie.
SIBO jest coraz powszechniejsze w krajach wysokorozwiniętych, bo może być związany ze stylem życia człowieka zestresowanego, zapracowanego oraz odżywiającego się niezdrowo i nadużywającego używek. Jednak wraz z popularnością tematu SIBO obserwujemy coraz więcej mitów na ten temat. Oto 5 najpowszechniejszych:
- SIBO to przerost patogennych bakterii jelitowych?
Nie, SIBO to przerost bakterii, po prostu. Bakterii, które znalazły się nagle w zbyt dużej ilości i w niewłaściwym miejscu, czyli w jelicie cienkim. Nie są to jednak tylko bakterie patogenne, gdyby dotarły do jelita grubego, pełniły prawdopodobnie korzystne dla nas funkcje.
- Wzdęcia po warzywach to zawsze SIBO?
Choć faktycznie problemy jelitowe występujące po zdrowych produktach to jeden z objawów SIBO, to jednocześnie wcale nie musi być to manifestacja tego konkretnie zaburzenia układu pokarmowego. Wystarczy, że postanawiasz zmienić swój styl życia i z diety przetworzonej z dnia na dzień zaczynasz jeść dużo produktów mniej przetworzonych, uchodzących za zdrowe. Mikrobiota jelitowa często potrzebuje czasu na zaadaptowanie się do nowej diety, dlatego zanim wykonasz diagnostykę w kierunku SIBO, sprawdź, co zmieniło się w twoim stylu życia odkąd odczuwasz niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego.
- SIBO wyleczysz tylko dietą?
Nie do końca. Chociaż dietoterapia jest niezbędna w przypadku zarówno zwalczania SIBO, jak i późniejszej regeneracji układu pokarmowego, to sama dieta eliminacyjna często może być jedynie usunięciem objawu, a nie przyczyny. Przykład: eliminujesz wszystko, po czym masz wzdęcia i na takiej diecie restrykcyjnej jesteś przez jakiś czas, następnie wracasz do wyeliminowanych produktów, a wraz z tym wracają również objawy. Dieototerapia jest integralnym elementem terapii SIBO, ale nie jedynym.
- SIBO wyleczysz tylko antybiotykiem?
I tak, i nie. Tj. często antybiotykoterapia będzie niezbędna, aby pozbyć się bakterii, przez które doszło do przerostu bakterii w jelicie cienkim, a unikanie na siłę przyjęcia antybiotyku będzie często niepotrzebnie wydłużało czas powrotu do zdrowia i regeneracji mikrobioty jelit, a bez tego trudno o dobre trawienie i wchłanianie składników odżywczych. Jednak do antybiotykoterapii niezbędne jest zastosowanie odpowiedniej dietoterapii i suplementacji, która pomoże przyspieszyć regenerację układu pokarmowego.
- SIBO pozbędziesz się tylko suplementami?
Połączenie odpowiedniego modelu żywieniowego oraz dobrze dobranego planu suplementacyjnego może sprzyjać zmniejszeniu objawów SIBO, czasem jednak konieczny może być antybiotyk – wszystko to zależy od wyniku SIBO i rodzaju przerostu. Suplementacja powinna być dobierana indywidualnie, bo każdy przerost bakterii w jelicie cienkim będzie inny i potrzebował innego rodzaju wsparcia. Jeśli chodzi o suplementy diety wspierające terapię SIBO, to pod uwagę można wziąć tu między innymi: konkretny typ probiotyków, enzymy trawienne, berberynę, allicynę z czosnku, olejek z oregano, kwas kaprylowy czy l-glutaminę. I tak na przykład badanie z 2018 roku opublikowane w „International Journal of Antimicrobial Agents” wykazało, że allicyna ma silne właściwości antybakteryjne przeciwko wielu typom bakterii, w tym tych, które mogą powodować SIBO. Z kolei w innym badaniu wykazano, że allicyna była skuteczna w leczeniu SIBO u pacjentów z przewlekłym zapaleniem żołądka. Z kolei berberyna to związek roślinny, który wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, a w kontekście SIBO istotną zaletą jest jej zdolność do hamowania patogenów jelitowych, co sprzyja zwalczaniu nadmiernego wzrostu bakterii w jelicie cienkim. Badanie z 2015 roku opublikowane w „Journal of Gastroenterology and Hepatology” wykazało, że berberyna może hamować wzrost bakterii E. coli, co jest jednym z potencjalnych mechanizmów, przez które berberyna może pomagać w leczeniu SIBO.
Rozwinięcie powyższych mitów znajdziesz w filmie z Serii Forma na życie <KLIKNIJ BY ZOBACZYĆ VIDEO>
Daria Łukowska
dietetyczka, popularyzatorka wiedzy o zdrowiu na kanale youtube „Forma na życie”